Ocena nr 39 – Biały lotos

Blog – Biały lotos

Autorka – Mari Kim

Gatunek – high fantasy

Oceniające – Condawiramurs i Maxine

Przed Wami pierwsza w historii KKB ocena grupowa, której autorkami są Condawiramurs i Maxine. Czekało nas z pewnością interesujące wyzwanie i jesteśmy bardzo ciekawe, jak zostanie przez Was odebrane. Pragniemy zaznaczyć, że oceniamy rozdziały przesłane nam przez Mari Kim na maila, a jest ich o dwa więcej niż na blogu.

Ostrzegamy, że w ocenie mogą pojawić się spoilery.

UKŁAD, GRAFIKA

Zarówno adres, jak i tytuł są krótkie oraz proste do zapamiętania, jednak trochę szkoda, że się różnią – gdyby brzmiały identycznie, łatwiej można by je jednoznacznie skojarzyć z danym utworem.

Szablon prezentuje się całkiem dobrze – postawiłaś na względny minimalizm, co przełożyło się na dużą czytelność. Monochromatyczna paleta dzięki zgaszonym odcieniom nie bije po oczach, zapewniając komfort podczas lektury.

Formatowanie głównego tekstu nie zawodzi – użyłaś wcięć akapitowych oraz półpauz. Interlinia, wielkość i wybór fontu również wypadają okej.

Co do gadżetów – jest nieźle, ale mogłoby być odrobinę lepiej. Niektóre z nich sprawiają wrażenie zbędnych, chociażby Autorka z Twoim awatarem (masz przecież od tego osobną zakładkę).

Brakuje nam jakiejkolwiek informacji na blogu o pochodzeniu użytej przez Ciebie fotografii, nie wiadomo nawet, jak nazywa się mężczyzna ze zdjęcia, nie mówiąc już źródłach klipów ze zwiastunów.

Podstawowe kwestie za nami – czas pomarudzić nad szczegółami strony wizualnej. Wracając do początku: miszmasz stylów nie wypada zbyt przekonująco w szablonie. Połączenie szeryfowych i bezszeryfowych krojów pisma oraz rozmytych i ostrych krawędzi w elementach graficznych nie współgra ze sobą. Trudno powiedzieć, czy tego typu kontrast jest zamierzony, wygląda raczej na nie do końca przemyślaną decyzję.
Bohater z tła został zbyt ostro wycięty na całej powierzchni. Konturowe światło padające z prawej strony dezorientuje – tam, gdzie powinno być ciemno, jest jasno. Na jednolitym, czarnym tle sprawia to sztuczne, kartonowe wrażenie. Przydałoby się choć lekkie przyciemnienie, nadające postaci efektu wyłaniania się z mroku. W tym przypadku oświetlenie padające z jednej strony – od środkowej (jasnej) kolumny – będzie wyglądało najsensowniej dla oka.

Wcięcia akapitowe są zbyt duże przynajmniej o pół centymetra – wbrew pozorom nie dodają czytelności, a zaburzają proporcje tekstu.

Łączna liczba wyświetleń na dobrą sprawę nic nie wnosi, robiąc tylko sztuczny tłok, choć trzeba przyznać, że cyferki są dość imponujące. Obserwowanych z dołu strony warto za to przenieść do lewej kolumny, jeżeli i tak dużo się w niej dzieje.

Kolorowe ikony mediów społecznościowych psują jednolitość szablonu, tak samo fiolet, pojawiający się po najechaniu na linki w podstronach, który nijak nie pasuje do wszechobecnych burgundów i róży. Warto też wspomnieć, że przejścia w animowanym menu sprawiają wrażenie bardzo topornych, najlepiej byłoby zrezygnować z tego efektu.

Podsumowując, pierwsze wrażenie wypada pozytywnie, jednak po zagłębieniu się w szczegóły strona wizualna sporo traci. Dla czytelnika, spędzającego niekiedy godziny na blogu, warto byłoby doszlifować pewne elementy.

PODSTRONY

Wybór i kolejność zakładek prezentują się bardzo dobrze, nie ma chociażby nieszczęsnych bohaterów, na których widok zawsze otwiera mi się nóż w kieszeni. Dobrze, że te podstrony, które dotyczą opowiadania, są w tym samym miejscu, natomiast inne, bardziej ogólne, znajdują się na zupełnie innej stronie, czyli Mariland. Nie będę tutaj rozpisywać się na temat tego bloga, natomiast przyznam, że podoba mi się pomysł na niego.

Przejdźmy do szczegółów na temat podstron:

1. Fabuła – opis opowiadania jest o tyle dobry, że zwięzły, krótki, przekazujący najważniejsze informacje o gatunku i specyfice tekstu, jak również dający nadzieję na wiele emocji i napięcia.

Mam jednak zastrzeżenia co do samej treści. Przede wszystkim opisałaś istotę opowiadania chyba aż za bardzo skrótowo. Oczywiście istotne jest, by czytelnik poczuł się zaintrygowany jakąś tajemnicą, natomiast coś konkretnego zasugerować się powinno, choćby jednym, zawierającym interesujące informacje zdaniem. Mogłabyś się na przykład pochylić bardziej w kierunku Posiadaczy, skoro już podałaś tę nazwę.

Ponadto w pierwszym zdaniu użyłaś słowa „zostanie” i byłam przekonana, że lada chwila podmiot zostanie ściśle określony. Okazało się, że nie. Jest to trochę mylące, zarówno jeśli chodzi o logikę, jak i kwestie gramatyczne. Przede wszystkim chodzi o krótkie zdanie „Zapewni dobrobyt”. Prawdopodobnie miałaś na myśli sformułowanie „zapewnienie/zagwarantowanie dobrobytu”. Dodatkowo z tego powodu nie podajesz nawet liczby, a co dopiero imion głównych bohaterów, co wydaje się poważnym niedopatrzeniem, szczególnie jeśli główny antagonista „zasłużył” na wymienienie z imienia. Dość kuriozalne. Do Alexa ogólnie wydajesz się mieć sporą słabość, bo w szablonie również zaprezentowałaś właśnie jego, a nie protagonistów.

Jeszcze jedna uwaga: „Biały lotos” został zapisany zarówno kursywą, jak i cudzysłowem – należy zdecydować się na jedną wersję.

Dodam na koniec, że to dobrze, iż umieściłaś informacje dodatkowe, takie jak te o konkursie (gratulacje!) i ocenach (pytanie tylko, dlaczego bez linków do stron?). Ale skoro Twoje opowiadanie jest publikowane po raz kolejny, tyle że w poprawionej wersji, to warto dodać o tym kilka słów w miejscu, w którym piszesz, że na Wattpadzie wygrało w kategorii „zakończone”. W końcu teraz na blogu masz opublikowanych dopiero sześć rozdziałów.

2. Rozdziały – tutaj właściwie nie ma nic do omawiania, może prócz małej uwagi dotyczącej tego, że w linkach do one shotów zmieniła Ci się czcionka.

3. Zwiastuny – nie znam się zupełnie na robieniu tego typu filmików, więc dla mnie to zawsze coś. Inną kwestią pozostaje, czy opowiadaniom internetowym aby na pewno potrzeba takiej formy reklamy, zazwyczaj przeznaczona jest ona filmom czy ewentualnie serialom.

Wstawiłaś aż trzy zwiastuny, ale początkowo, bezpośrednio na stronie, działał mi tylko jeden, ten ostatni, reszta była opisana jako niedostępna. Pozostałe obejrzałam dopiero dzięki Maxine, która przesłała mi do nich linki. Nie wiem, czy to kwestia przeglądarki czy nie, ale warto to sprawdzić.

Pierwszy i drugi zwiastun są do siebie bardzo podobne. Ta sama muzyka, częściowo te same kadry; wydaje mi się, że niepotrzebnie je dublujesz. Angielska wersja według mnie jest zbędna, skoro i tak piszesz po polsku. Za to w tej polskiej napisy, które pojawiają się na początku, uważam za zbyt patetyczne, a za mało merytoryczne i zachęcające do Twojej historii. Lepiej byłoby wrzucić coś na temat bohaterów lub tego, co ich czeka, by przyciągnąć potencjalnych czytelników.

Najbardziej podoba mi się trzeci z wstawionych zwiastunów. Jest co prawda bardzo krótki, ale ma według mnie znacznie lepszą oprawę muzyczną, jak również cechuje się większą spójnością niż jego poprzednicy. W dłuższych zwiastunach brałaś zapewne kadry z różnych filmów/seriali. Widać, że musiałaś spędzić trochę czasu nad montażem, co się chwali, natomiast szczególnie dwa pierwsze filmiki nie wydają się do końca przemyślane. Jest w nich dużo zamieszania, dużo bohaterów, dużo różnych kadrów nie bardzo do siebie pasujących. Jednym słowem: miszmasz.

Ponadto uważam, że ujęcia pokazujące same osoby, bez tła, wyglądają na dość nietrafioną próbę prowadzenia gry na emocjach potencjalnych czytelników, którzy tak naprawdę nie wiedzą, o co chodzi. Oczywiście nie przeczę, że po zwiastunach można się spodziewać, iż w Twoim opowiadaniu pojawi się sporo emocji, coś nadprzyrodzonego (moce żywiołów), wiele trudnych wyborów stojących przed bohaterami oraz walka ze złem. Niemniej problem polega na tym, że zostało to przedstawione zbyt ogólnikowo. Powinnaś zaprezentować coś bardziej specyficznego dla Twojego opowiadania, np. konkretne miejsce, kadr z nazwą organizacji itd., o czym zresztą pisałam na początku tego punktu. Po prostu jakoś się wyróżnić.

Dodam także, że brakuje informacji, skąd wzięłaś materiał do stworzenia zwiastunów, czyli mamy ten sam problem jak w przypadku zdjęcia użytego w szablonie.

4. Autorka – z racji zmiany opisu piszę o tym drugi raz. Obecna forma jest krótsza niż wcześniej i nie można się z niej dowiedzieć tyle, co poprzednio, natomiast nie uważam, że to źle. Ty decydujesz, co chcesz przekazać czytelnikom o sobie, a informacje na temat pasji do pisania i Azji może są i oczywiste, ale warte podkreślenia i zdecydowanie na temat. Co do drugiej części, dobrze, że wyjaśniłaś, skąd wziął się ten blog, tylko że powinnaś to napisać gdzieś indziej, np. na stronie głównej w „Witaj”.

5. Linki – zdziwiło mnie, że nie ma tutaj odnośników do jakichś opowiadań, tylko do samych katalogów, ocen i blogów z grafikami. Ponadto dlaczego blogi z ocenami określiłaś jako „inne”? Lepiej byłoby nazwać je po prostu „ocenialnie”, a ewentualne strony, które nie pasują do tej kategorii, wkleić na końcu i określić właśnie jako „inne”.

6. Spam – uważam, że taka zakładka jest potrzebna i czytelnicy powinni respektować to, o co prosi dany autor. Natomiast u Ciebie ktoś, kto zgodnie z Twoimi słowami chce zareklamować katalog czy ocenę, nie może zrobić tego pod tą notką, mimo że napisałaś, aby robił to „tu”.

Z innych uwag – nie mogę znaleźć informacji, że opowiadanie jest betowane przez Skoiastel. Powinno to zostać wyraźnie zaznaczone co najmniej na podstronie o opowiadaniu, a najlepiej stronie głównej.

TREŚĆ

Rozdział pierwszy

Jego początek, mający niecałą stronę, pasuje bardziej na prolog. Nie wiem, czy nie byłoby lepiej tak tego zaprezentować, np. pisząc „pięć lat wcześniej”, a właściwy rozdział pierwszy zacząć od następnego fragmentu, który zaczęłaś zapiskiem „Pięć lat później”.

Wycie alarmu częściowo zagłuszało jazgot strażników, aż podłoga drżała od ich ciężkich, pośpiesznych kroków. – To, że alarm zagłuszał jazgot strażników, stoi w opozycji do faktu, że ta podłoga aż tak drżała od ich kroków; swoją drogą tych strażników nie było tylu, by wywołać drżenie podłoża. Nie wiadomo, na co tak naprawdę chciałaś zwrócić tutaj uwagę.

W setkach zamkniętych pomieszczeń wychudzone dzieci trzymały się blisko siebie, zapewniając sobie poczucie bezpieczeństwa. Żadne z nich nie miało pojęcia, co się tak naprawdę dzieje. Głośne eksplozje mroziły krew w żyłach, jednak nic tak nie przerażało, jak wrzask dziewczynki. – Za szybko przeszłaś od ogółu do szczegółu. Nie wiadomo, gdzie konkretnie znajdowała się ta dziewczynka, raczej nie przy tych wszystkich „setkach pomieszczeń”. Trzeba by to skonkretyzować, najlepiej od nowego akapitu, a wcześniej może nieco dokładniej opisać cały budynek, skoro i tak postanowiłaś napisać, że te biedne dzieci są pozamykane w czymś na kształt celi. Wystarczy jedno, dwa zdania. Przecinek po „przerażało” jest zbędny, ponieważ nie oddziela dwóch zdań podrzędnych.

Później, przedstawiając Maddie i jej młodszą koleżankę, określasz ich położenie nieco lepiej, niemniej zagadką pozostaje, dlaczego opisałaś wrzask tamtej dziewczynki, skoro od razu przeskoczyłaś do kogoś innego – nie jest to logiczne. Podobnie jak fakt, dlaczego akurat one dwie mogły ot tak wyjść z pokoju, jeśli pomieszczenia generalnie były zamknięte, co podkreślasz po raz kolejny? Dlaczego tam nie ma żadnych innych strażników prócz dwóch mężczyzn, którzy dopiero co uspokajali tajemniczą dziewczynkę (nie wiadomo, czy w jej pokoju, czy na korytarzu, czy jeszcze gdzieś indziej), szczególnie jeśli w pierwszym akapicie tak zaciekle biegali i było ich z pewnością niemało?

Maddie zastanawiała się, czy dziewczynka da radę zrobić choćby krok na tych drżących chudych nogach, ale nie mogła jej tak zostawić. – Słowo „tych” jest zbędne.

Alarm nadal wył, zagłuszając ich przyśpieszone oddechy. – Oddechy raczej nie są głośne z reguły, więc nie do końca wiem, co miała na celu taka uwaga. Może chodziło o to, że się zdyszały z powodu adrenaliny/zmęczenia, co alarm zagłuszał? Należałoby to lepiej określić.

Alarm raczej nie został włączony przez Maddie, która dopiero później wydostała się na korytarz. Może chodzi o krzyczącą dziewczynkę, ale zbyt enigmatycznie opisałaś sytuację, zresztą niby dlaczego akurat drzwi do pokoju Maddie miałyby się otworzyć? Jak to się ze sobą łączy? Czy nie chodzi tylko o imperatyw? Takie tajemnice nie wywołują w czytelniku chęci zagłębiania się w historię w celu poznania odpowiedzi, ponieważ tak naprawdę nie są to tajemnice, a niedociągnięcia i nielogiczności. Tajemnicą w dobrym tego słowa znaczeniu jest w przypadku tej sceny Maddie i młodsza współlokatorka oraz to, skąd uciekły.

Uwag napisałam sporo, więc pora na osłodę. W tym fragmencie, który – podkreślę raz jeszcze – zdecydowanie bardziej widziałabym jako prolog, najbardziej podoba mi się, że pokazałaś trudne wydarzenie i ucieczkę dwóch dziewczynek. Początek powinien być dynamiczny, zachęcający i nieprzegadany.

Rozpoczynam teraz opis fragmentu właściwego rozdziału, czyli „Pięć lat później”.

Przysadzisty chłopak z krótko ostrzyżonymi, jasnymi włosami i z kpiącym uśmieszkiem oraz Tępy wyraz twarzy, głęboko osadzone oczy, długa szyja. – Takie dwa równoważniki pojawiły się pomiędzy ładnie zbudowanymi zdaniami w czasie przeszłym, również opisującymi chłopaków. Nie wiem dlaczego, bo nie pasuje to do reszty. A dodam, że ogólnie zostali dobrze przedstawieni, nie za dokładnie (w końcu nie będą głównymi bohaterami), ale na tyle sprytnie, że każdy otrzymał jakąś cechę charakterystyczną. Tylko gorzej, że nie podałaś w tym miejscu ich ksywek/imion, bo jak zaraz zobaczysz, to dość problematyczna kwestia w omawianym fragmencie. Nie chodzi o wymienienie tych danych na zasadzie podobnej do wystrzelenia serii z karabinu, bo to żadna metoda, ale wypadałoby umiejętnie wpleść to w tekst, na przykład do tych opisów lub na samym początku dialogu.

Ciężki dzień w szkole, stres z powodu sprawdzianów, do tego i tak psychicznie nie czuła się najlepiej, a na sam widok tej okropnej facjaty odczuwała niepohamowany wstręt. – Powinno się używać słowa „trudny” w takim kontekście; „ciężki” to kalka z angielskiego. Dwa pierwsze określenia znów nie mają czasowników i nie muszą mieć, ale skoro dalej piszesz już pełnoprawne zdania podrzędnie złożone, to dostrzegam w tym pewną niekonsekwencję. W dodatku w poprzednim akapicie opisywałaś trzech chłopaków, więc nie wiadomo, o którą facjatę konkretnie Ci chodzi. Powinnaś najpierw wspomnieć o Andym z imienia, a potem wrzucić tego typu tekst.

[Chciała] wykrzyczeć mu prosto w twarz, jak ogromnym jest śmieciem, jak bardzo działa na nerwy. Potem ile sił przyłożyć mu metalowym prętem, by zrozumiał, że powinien przemyśleć swoje zachowanie i trzymać buzię na kłódkę. – Brakuje „jej” przy „działaniu na nerwach”, bo mamy do czynienia z subiektywną opinią Tamary. Ogólnie dość często brakuje tego typu zaimków; być może jest to podyktowane nadmierną chęcią ich niepowtarzania – owszem, częstym błędem w opowiadaniach jest mnogość zaimków, ale nie można przesadzać w drugą stronę. Czasem określenie tego typu bywa niezbędne, by tekst pozostał logiczny i płynnie się go czytało. Wracając do omawianego fragmentu: wypowiedź od „potem” powinna być kontynuacją poprzedniego zdania. Dopiero później można zacząć następne, na przykład: „Wszystko po to, by zrozumiał [...]”. Zastanawia mnie też, czy tak mocne słowa głównej bohaterki w stosunku do innej postaci, zanim właściwie rozpocznie się akcja, to dobra zagrywka. Czytelnik niczego jeszcze nie wie, a Ty narracją trzecioosobową już narzucasz mu, co powinien sądzić. W jakimś sensie, nawet jeśli Tamara ma rację, pokazujesz ją nie do końca z dobrej strony. Jej przemyślenia są dla mnie przesadzone, niepotrzebne wręcz. Może nie zastosowałaś klasycznej ekspozycji, ale jednak… Szczególnie że w tym momencie Andy jeszcze nie zaczął nic mówić, chciałabym zauważyć. Z samą narracją też mam problem, bo raz narrator jest bardziej wszechwiedzący, a za chwilę aż za bardzo spersonalizowany; wydaje mi się to niespójne.

Następnie piszesz, że Patyczak się odezwał, ale to wcale nieprawda, a przynajmniej w tekście tego nie zawarłaś. On dopiero chwilę później się odzywa. Nie należy stwierdzać w opisie, że ktoś się odezwał, tylko po prostu rozpocząć dialog. Dodatkowo dla mnie na tym etapie nie jest w stu procentach jasne, czy Patyczak i Andy to ta sama osoba – i to dlatego wcześniej, w opisie, powinnaś była podać imiona/pseudonimy chłopaków, jak również określić, że to Andy nimi „rządzi”, bo tak przynajmniej zrozumiałam z tekstu.

Choć przyzwyczaiła się do ich odzywek, to słowa i tak ugodziły w pierś. – Na dobrą sprawę to tylko Patyczak się wypowiedział, a czytelnik nie miał przyjemności poznać wcześniejszych odzywek kogokolwiek. Powinno być także: „Ugodzić prosto w serce”. Zwrotów frazeologicznych nie zmienia się ot tak, jeśli autor się na to decyduje, to musi to robić w stu procentach świadomie, z jakimś konkretnym zamysłem.

[...] zaśmiał się Andy, naruszając jej prywatną przestrzeń. Również śmierdział tytoniem i to znacznie mocniej niż kolega. Błyskawicznie się odsunęła. – Oni obaj już tę przestrzeń naruszyli. A to, że Tamara się odsunęła, powinno znaleźć się w następnym akapicie. Przy okazji wiadomo już, że Andy i Patyczak to różne osoby, a więc wcześniejszy fragment jest mylący. Nie wiadomo także do teraz, co z trzecim chłopakiem.

Podoba mi się zabieg z kolejnymi zapalnikami, przykuwa uwagę czytelnika, sprytnie dynamizuje tekst.

[...] jak można być aż tak skończoną gnidą [...] Jak można być tak nieczułym i bezczelnym? – Powtórzenia określenia „można być”; tego typu błędy będziemy w tekście oznaczać pogrubieniem.

– Odwal się i zamknij, debilu. – To ciekawe, że Tamara ma, zdaje się, całkiem trafne spostrzeżenia w myślach, ale odzywa się do niego w taki sposób. Gorzej niż on, tak właściwie. Zresztą, jakby się odwalił, to by nie musiał się zamykać, bo dałby już dziewczynie spokój.

Trochę nie rozumiem, w jaki sposób chcesz przedstawić Tamarę. Rozumiem, że nie cierpi Andy’ego, że pewnie ten ją prześladuje od pewnego czasu, ale w jednym momencie dziewczyna patrzy na to dość racjonalnie, nawet jeśli wciąż emocjonalnie, a chwilę potem zaczyna naprawdę mocno zastanawiać się, jak chciałaby go zabić. Czytelnicy dopiero zaczęli tę historię i aż tak mocne określenia, nawet jeśli podyktowane złością i poczuciem niesprawiedliwości, są nie na miejscu. Trochę przerażają, jeśli mam być szczera.

To Tamara tu grała małą myszkę, która musiała uciekać w popłochu. – „To Tamara grała tu”. Jeśli „myszkę”, to wiadomo, że „małą”, w końcu użyłaś zdrobnienia. Chyba że miałaś na myśli „szarą”? Ponadto główna bohaterka nie zachowuje się wcale jak ofiara. Oni w tym momencie dręczą ją słownie, ale nie grożą i nie atakują wprost. Mam wrażenie, że w Tamarze faktycznie skumulowały się różne emocje przez cały dzień, o których nie było dane nam przeczytać, ale w tym fragmencie zdecydowanie nie widać, jakby czuła się „małą myszką”. Nie czuć w ogóle żadnego strachu, nawet niewielkiego, wobec tych chłopaków.

Chłopak zgiął się w pół i jęknął przeciągle – „wpół”, ponieważ w znaczeniu „w pasie” tego słowa obowiązuje pisownia łączna.

Przeklną z bólu, puszczając ją. – Przeklął.

W ostatniej chwili uniknęła złapania przez trzeciego koleżkę i puściła się biegiem. – Dopiero tutaj mówisz cokolwiek o trzecim chłopaku (choć określenie „koleżka” średnio tu pasuje). Jakoś wierzyć mi się nie chce, że naprawdę tak tylko stał i się gapił. Jak już wielokrotnie wspominałam, musisz dopracować ten fragment, jeśli chodzi o nastolatków zaczepiających Tamarę, aby było jasne, który co robi. Tylko nie przesadź z długością opisu, aby tempo pozostało dynamiczne; teraz jest w sam raz.

Druga moja główna uwaga dotyczy tego, co już pisałam o Tamarze i jej reakcjach. Widać to także w kolejnym zdaniu: Gdyby tylko posiadała wystarczająco dużo siły, a jej przeciwnikiem nie byłby osobnik trzy razy większy, to by zabiła. Naprawdę mnie to niepokoi, bo nie wydaje się, aby ona choć troszkę żartowała. Przecież nienawiść lub poczucie krzywdy nie równają się automatycznie chęci zabicia danej osoby. Nie wiem, czy chciałaś przedstawić jej zachowanie aż tak mocno. Jest naprawdę dziwne. Przez takie fragmenty przestaję współczuć protagnonistce prześladowania w szkole, a zaczynam się obawiać.

Mimo głodu Tamary adrenalina pozwoliła wykorzystać jej w ucieczce resztki energii. – Wiadomo, że głód dotyczy człowieka, o którym piszesz. Lepiej byłoby napisać „mimo głodu adrenalina pozwoliła Tamarze [...]”, wtedy nie będzie też potrzebny pisać „jej”. A najlepiej w ogóle przeredagować to zdanie, bo adrenalina została tutaj chyba za bardzo „uczłowieczona”.

Zatrzymała się dopiero, gdy znalazła się wystarczająco daleko od nich. – Dobrze by określić to miejsce choćby krótkim sformułowaniem „na ulicy”, „na dużym skrzyżowaniu”, cokolwiek. A przecinek powinien znajdować się przed całym wyrażeniem, czyli przed „dopiero gdy”. Więcej informacji na temat stawiania przecinków przed „gdy” znajdziesz tutaj.

Bo dwa lata temu śmierć Johna była na językach niemal całego miasta? // Powinna była przywyknąć do wszelkich obelg – piszesz trochę tak, jakby już każdy miał wiedzieć, o co poszło i kim jest John. Cały akapit zaczynający się od drugiego zdania, jakie tutaj cytuję, to opis emocji Tamary, które dotykają niemal myśli samobójczych. Jako czytelnicy nie wiemy wystarczająco dużo, by wiedzieć, czy to jest zasadne czy nie, nie możemy więc choćby próbować zająć stanowiska. Podejrzewam, że ta dziewczyna wiele przeżyła, niemniej labilność emocjonalna nastolatki bez świadomości jakichkolwiek szczegółów nie gra na jej korzyść, nie wzbudza współczucia w czytelniku. Wręcz przeciwnie, wydaje się, że te uczucia są zbyt dramatyczne, przerysowane, nieco charakterystyczne dla „emo-nastolatków”, co mnie osobiście dobrze się nie kojarzy.

Naprawdę wybuchnie i wyrzuci z siebie całą nienawiść, a wtedy będzie koniec. Przeleje szalę goryczy i nikt się nie uchroni. – Zastanawiam się, jak bardzo dosłownie chciałaś, aby czytelnik to zinterpretował. Ponadto mamy do czynienia z pomieszaniem związków frazeologicznych. Szalę coś może przeważyć, nie przelać; natomiast jeśli chodzi o gorycz i przelewanie, to mówimy „przelać czarę goryczy”.

Muszę Ci powiedzieć, że w momencie, w którym z chaotycznie dramatycznych przemyśleń Tamary zaczęłaś opisywać okolicę (choć szkoda, że tak późno), a następnie „weszłaś” do sklepu pana Lee, rozdział czytało mi się znacznie lepiej. Nie dlatego, że nie lubię emocji, wręcz przeciwnie, uwielbiam je i uwielbiam w tekście dramę oraz utrudnianie bohaterom życia. Niemniej ta drama musi zostać dobrze przedstawiona, z czegoś wynikać. I nie może być na siłę przesadzona. Pamiętaj, że piszesz opowiadanie, czyli jakąś historię, a nie esej czy traktat filozoficzny.

Nie miała zamiaru odwiedzić pana Lee, jednak zmieniła zdanie, widząc odłamki szkła przy wejściu. Mężczyzna pośpiesznie je posprzątał [...] – rozumiem, że on to posprzątał na jej oczach? W takim razie dlaczego nie mogła już zacząć z nim rozmawiać, skoro i tak była tuż obok? Trochę dziwne. Szczególnie że później wychodzi na to, jakby oni się naprawdę nie zauważyli… Nie rozumiem, jakim cudem, szczerze mówiąc.

[...] wejścia, gdzie umieszono piękny, czarny wachlarz ze złotymi chińskimi napisami – umieszczono.

Pan Lee uśmiechnął się i delikatnie kiwnął głową. Tamara przyzwyczaiła się do jego powitania. Nie zawsze tak się zachowywał, ale na tyle często, że nie zwracała już na to uwagi. – Takie powitanie nie jest dziwne, nie wiem, czemu Tamara aż tak zwraca na to uwagę.

To zawsze dość frustrujące, jak bohaterowie mówią o czymś, o czym czytelnicy nie wiedzą (tajemniczy gniewni), ale jakoś przeżyję. Zaciekawiłaś mnie.

[...] niczym z czcią – czemu „niczym”?

[...] skupiając uwagę na mieczu. W dłoniach mężczyzny miecz wydawał się lekki.

Bardzo ładnie opisałaś tę broń, profesjonalnie. Mam jednak dwie uwagi: po pierwsze trochę zabrakło tutaj nazwy miecza, pan Lee wydaje się osobą, która podzieliłaby się taką wiedzą z Tamarą, a główna bohaterka zdaje się na tyle zainteresowana, że zapytałaby. Po drugie nie rozumiem, dlaczego w pewnym momencie właściciel sklepu powiedział o mieczu w rodzaju żeńskim?

Poczuć tę siłę, jaką emanował miecz. Wyobrazić sobie, że staje do walki – wychodzi na to, że „miecz” jest w drugim zdaniu podmiotem.

Sama pragnęła mieć choć jedną sztukę. Nawet jakby miała tylko leżeć na wystawie i zbierać kurz. – Dla przykładu napiszę, że tutaj zlikwidować powtórzenie można chociażby poprzez zamianę pierwszego „mieć” na „posiadać”.

Podobało mi się, że pan Lee przestrzegł Tamarę przed niebezpieczeństwem stosowania przemocy. Niemniej szkoda, że tak nagle urwałaś  spotkanie… Nie oczekuję, że od razu miał dać jej broń, właściwie by mnie to zdziwiło, ale w połowie scen przerywać się nie powinno.

Gdy pół godziny później w końcu skręciła w Lakeshore, była już na tyle wyczerpana i do tego głodna, że mogłaby zjeść dosłownie wszystko. – Powinnaś napisać odwrotnie: „była na tyle głodna, że mogłaby zjeść dosłownie wszystko, a do tego (skrajnie) wyczerpana”.

Nadal jednak czuła zagrożenie. Tamara przyśpieszyła kroku, wyciągając klucze. Intuicja prawie krzyczała, że powinna uciekać, ale przed czym? – Właściwie określić podmiot dobrze byłoby w pierwszym zdaniu akapitu, jeśli się go nie zmienia. W trzecim zdaniu przez to, że intuicja na chwilę weszła w rolę podmiotu, wychodzi na to, jakby ona miała uciekać.

Nie widziała niczego, co by zagrażało jej życiu. – Lepiej napisać „co zagrażałoby jej życiu”.

Poczucie winy nie odpuszczało do dziś. – Nie opuszczało jej do dziś.

W każdym razie nie zamierzała tak stać na celowniku, jeśli się na nim znajdywała. – „Znajdowała”/„nie zamierzała pozostawać na celowniku”. Trochę brakuje mi „faktycznie” w tym zdaniu.

Końcówka zdecydowanie ciekawa. Co prawda po labilności emocjonalnej Tamary można by uznać, że jej wrażenie co do bycia śledzoną okaże się przesadzone, niemniej wyczuwa się przez skórę, że to nieprawda. Zachęcające.

Rozdział drugi

Zacznijmy od tego, że w nowym rozdziale przechodzisz do innego, męskiego narratora, jednak, w przeciwieństwie do Tamary, przez długi czas (będzie ze dwie trzecie strony) nie ujawniasz jego tożsamości. Trzymanie imienia postaci w sekrecie wydaje się niepotrzebne i zupełnie mija się z celem – jak bowiem czytelnik ma zżyć się z kimś, kogo oczami poznaje historię, jeżeli odmawiasz mu odkrycia tak podstawowej rzeczy? Jest to równie dezorientujące co niepraktyczne; w żadnym razie nie buduje klimatu naturalnie postępującego wprowadzania bohatera.

Nie wiedząc, o kim czytam, nie mogę dopasować wewnętrznego i zewnętrznego głosu do konkretnej osoby. Brak tego czynnika wywołuje swego rodzaju niepokój, a w głowie pojawia się ciągle pytanie „kto to, do cholery, jest?”, które skutecznie odciąga od treści fragmentu. Pojawia się nawet chęć przeskoczenia dalej, byleby tylko wzrokiem odszukać imię. Ogólnie jest to bardzo nieprzyjemne odczucie – dobre przy tworzeniu opowieści grozy, ale nie normalnej sceny. Jak myślisz, czemu spotykając nowych ludzi, z miejsca się przedstawiamy? Chodzi nie tylko o grzeczność, ale i psychiczny komfort. Wiedza zapewnia spokój, a także pozwala na szybkie kojarzenie w głowie danej osoby – nikt przecież nie będzie myślał: „nowa koleżanka z klasy, ta aparatem na zębach”, a po prostu „Janka” (ewentualnie nazywamy kogoś takiego charakterystycznym przezwiskiem, jeśli bardzo nie po drodze nam z imionami, ale to mimo wszystko mieści się w tej samej kategorii, co one). Dlatego jeśli w opowiadaniu pojawia się nowa, ważna dla fabuły osoba, przedstaw ją możliwie najszybciej. Nie chcesz przecież, żeby Twoi czytelnicy, zamiast relaksować się przy lekturze, obgryzali paznokcie?

Tak samo, posługując się tajemniczymi sformułowaniami w temacie rozstania (zdanie Miał nadzieję, że zrozumie go aż się prosi o wstawienie do środka imienia dziewczyny), nie zaciekawiasz, tylko po prostu irytujesz, nie dając czytelnikom zorientować się w sytuacji. Wygląda to jak pisanie na siłę i prezentuje się dość nienaturalnie. W końcu tożsamość dziewczyny Chrisa nie jest żadną tajemnicą, ciągnącą się przez połowę opowiadania, a zwyczajnym faktem. Opóźnianie jego pojawienia się nie daje żadnych wymiernych korzyści.

Może właściwie nigdy nie było tej miłości, a on sobie to tylko ubzdurał? – Prędzej „ją” niż „to”, w końcu chodzi o „tę miłość”.

Do tego był wystarczająco daleko od boiska piłkarskiego, na którym grupka rówieśników rozgrywała mecz. – Czyich rówieśników, Chrisa? Ale my przecież nie wiemy, ile on ma lat, ta informacja jest przez to do niczego.

Ten jeden, który ostatnimi czasy bardziej go drażnił, niż przyspieszał bicie serca. Chris podniósł głowę i zobaczył nieśpiesznie idącą dziewczynę. – Przy wyrazach pokrewnych stosowałabym jeden zapis dla zachowania spójności – tu przykładowo „przyspieszał” i „nieśpiesznie” – albo oba z „s”, albo z „ś”.

Przedzieliłabym ekspozycyjny akapit o związku z Melissą na pół – przed jej zmianą i po niej –  lepiej byłoby widać kontrast.

I mówił o tym otwarcie, ale go nie słuchała, dalej przeciągając granicę. Im trwało to, tym uczucie malało, a rosła niepewność co do samego związku. Ostatecznie się poddał i wiedział, że musi to skończyć. – Drugie zdanie nie brzmi zbyt zrozumiale. Możesz przepisać je np. tak: „Z biegiem czasu uczucie malało, a rosła niepewność...”.

Przywitał się, ale zamiast pocałunku w usta, pocałował w policzek. – Pomyślałabym nad czymś brzmiącym nieco inaczej w przypadku drugiego pocałunku, np. cmoknięciu.

Nie łatwo było mu na to patrzeć, ale jakoś nie potrafił wzbudzić w sobie większych uczuć. – „Nie” z przysłówkami odprzymiotnikowymi w stopniu równym piszemy łącznie, a więc „niełatwo”. Ewentualnie masz jeszcze opcję napisania: „nie było mu łatwo”.

Może to za wcześnie? Może to przez emocje? // Ze świstem wypuścił powietrze, odruchowo rozejrzał się i ruszył przed siebie. Miał przed sobą spory kawałek do domu, ale uważał, że długi spacer dobrze mu zrobi. Może w sam raz ochłonie, a fakt o tym, że właśnie stał się wolny, w końcu do niego dotrze. – Trzecie „może” to w tym przypadku o jedno za dużo, tak samo drugie „przed”.

Jedna niskiego wzrostu i drobnej budowy przygwożdżona do ściany przez drugą. Znacznie masywniejszą i wyższą, choć miała zgarbioną postawę. – Te zdania znacznie zyskałyby na połączeniu. „Jedną [...] przygwożdżoną przez drugą” – tak lepiej pasowałoby stylistycznie.

Usłyszał głośniejsze warknięcie i od razu poznał ten głos. – Chris rozpoznał głos po samym warknięciu? No nie wiem. W sumie dlaczego bohaterka warczy, przecież, jak sądzę, nie jest zwierzęciem? Może i brzmi to fajnie, ale na żywo warczący ludzie zazwyczaj prezentują się dość żałośnie. Później warknięcie pojawia się w kombinacji ze sposobem wypowiedzi, i być może o to chodziło Ci też tutaj, ale na obecnym etapie czytelnik nie ma skąd tego wywnioskować).

Zacisnął pięść i zmierzył wzrokiem nieznajomego. – Na pewno jedną? Później też wspominasz o liczbie pojedynczej, ale jednak taki obraz wydaje mi się dość rzadko spotykany. Oczywiście można komuś pięścią pogrozić, ale z nerwów zazwyczaj ściska się obie naraz.

– Niewychowany… – Demens mruknął złowrogo i zacharczał, ukazując zepsute zęby. – Chwila, skąd Chris zna tego typka? Bo, mam rozumieć, przedstawiasz akcję z perspektywy chłopaka, prawda? Tak wychodzi z całej reszty tekstu poza momentem, kiedy imię Demensa pojawia się z powietrza, jakbyś przeskoczyła na sekundę do niego (headhopping). Byłabym naprawdę mocno zdziwiona, gdybyś teraz powiedziała mi, że używasz narracji wszechwiedzącej.

Demens zawarczał niczym pies. Poprawił brudne, porwane łachmany i odgarnął długie, mysie włosy. – Kolejny warczący, nie aby zbyt blisko siebie? To dość charakterystyczne określenie, dobre dla jednej postaci, nie dla wszystkich wokoło. Mocno rzuca się w oczy, tak samo ponowne wspomnienie o kolorze jego włosów i stanowczym tonie Chrisa (który pojawił się już w rozmowie z Mel).

Wzrok szaleńca stał się nieobecny. Demens zamachnął nożem tuż przed twarzą chłopaka, a jego owiała fala gorąca. Nie spodziewał się takiej szybkości. Odepchnął Tamarę i zablokował kolejny atak, łapiąc napastnika za rękę. Trzymał w żelaznym uścisku. Poczuł nieprzyjemny zapach z jego z ust. Wstrzymał oddech, by nie zwymiotować. –  Można „machnąć” albo „zamachnąć się”. Nieprzyjemny nie brzmi z kolei wystarczająco dobitnie, żeby Chrisowi od razu chciało się wymiotować. Musiał poczuć naprawdę mocny fetor. Ogólnie ten akapit jest dość trudny do czytania, gdyż ciągle zmieniają się podmioty; ostatecznie trudno powiedzieć, co kto robi. Jaśniej wyglądałoby to, gdyby w jednym akapicie akcje należały do Demensa, a w drugim do Chrisa i Tamary.

Widział jak Demens złapał dziewczynę za szyję i przyglądał jej się, przesuwał ostrzem po jej policzku. Drżała. Próbowała łapać oddech, kopać, szarpać się, trzymając jego dłoń. [...] Słyszał, jak Tamara ze świstem łapie powietrze. – Brakuje przecinka przed pierwszym „jak”. „Złapał” można zamienić chociażby na „chwycił”, „łapie” z kolei da się zastąpić np. wyrazem „wciąga”.

– Demens, wystarczy. – Pojawienie się głosu jest dość dziwnie opisane. Po samym dialogu początkowo czytelnik może pomyśleć, że wypowiedział się tu Chris albo Tamara. Nie ma przecież powodu sądzić, że w scenie znalazł się ktoś czwarty. Przydałoby się zaznaczyć mówiącego w tym samym akapicie, co wypowiedź. Poza tym czy bohaterowie nie rozglądali się za tajemniczym głosem, nie szukali źródła dźwięku? Między wypowiedzią Demensa a odpowiedzią głosu mieli wystarczająco dużo czasu; wydaje się to odruchową reakcją.

– Wracamy – rzekł subtelny głos tonem nielubiącym sprzeciwu. – Lepiej „nieznoszącym”.

– Dzwoń po policję! – rzucił, unikając pięści atak, ale nie uchronił się przed kolejnym ciosem. – Słowo „atak” pojawiło się tutaj chyba omyłkowo, czyż nie?

Podczas starcia zabrakło nieco interakcji bohaterów z otoczeniem. Na pełne opisy nie byłoby tu raczej miejsca, ale szczegóły w stylu Tamary klęczącej na zaśmieconym bruku czy Chrisa odepchniętego na zabazgraną graffiti ścianę (bo np. było tam dość wąsko) dodałyby scenie kolorytu i większego zaczepienia w przestrzeni.

Bolała go twarz i czuł, jakby puchła. – Czy to znaczy, że ostatecznie nie puchła i tylko mu się zdawało – link?

Albo najlepiej zabić od razu. – Jeśli wcześniej mogło się wydawać, że mordercze zapędy Tamary były jednorazowe, to takie zdanie szybko wyprowadza z tego błędu. Pytanie, dlaczego świadomie robisz ze swojej bohaterki żądną krwi osobę? Fanów z pewnością jej tym nie przysporzysz.

Chris przystanął i złapał ją za ramię, zatrzymując. Położył dłonie na jej barkach i schylił się, by spojrzeć w oczy. Nie lubił widzieć jej w takim stanie, a kiedy tak jej się przyglądał, wspomnienia powróciły. – Jedna z niewielu sytuacji, kiedy zaimków jest akurat za dużo.

Zmęczenie i zdenerwowanie dawały się we znaki, ale musiał przede wszystkim zająć się przyjaciółką. [...] Długo czekali, aż któryś z policjantów się nimi zajmie.

Dźwięk telefonów, rozmów, stosy dokumentów na biurkach i stukanie w klawiaturę. – Stosy dokumentów jakoś nie pasują do reszty elementów w zdaniu, będących dźwiękami.

W tym czasie na komisariat przyjechały Elizabeth oraz matka Chrisa. – Dlaczego matka Chrisa to matka Chrisa, ale matka Tamary to Elizabeth? Taki zapis wygląda zdecydowanie podejrzanie. Czemu nie: matki Chrisa i Tamary? Biologiczny czy nie, rodzic pozostaje rodzicem.

– Na razie to wszystko. [...] Na razie to wszystko. – Dwa identyczne zdania? Lepiej pozbyć się jednego.

– Mi nie, ale Chris najbardziej oberwał – odparła, patrząc na przyjaciela. – Nie wiem, czy to celowa stylizacja, ale mimo wszystko poprawne „mnie” wydaje się lepszą opcją. Jeśli jednak koniecznie chcesz pisać „mi”,  to może ogranicz je do jednej postaci, nadając jej bardziej widoczną charakterystyczność wypowiedzi?

Pozytywnie zaskoczyło mnie, że protagoniści faktycznie udali się na komisariat i złożyli zeznania. Wiele postaci w opowiadaniach wszystko chce robić samemu, prowadzić śledztwa i mścić się albo całkiem olewa podobne sytuacje. Twoi postąpili realistycznie, reakcja policjanta też wyszła nieźle – mimo wątpliwości nie pogonił bohaterów za robienie sobie żartów ani nie zbył ich. Super.

Zaczęła go boleć głowa, ale bardziej od wydarzeń niż od samego uderzenia. – Jakoś koślawo to brzmi, głowa boląca od wydarzeń; może raczej od przeżyć albo stresu?

– Mówiłam, że ta dziewczyna kiedyś sprowadzi na ciebie tylko kłopoty. – O któreś określenie tu za dużo. Albo „ta dziewczyna kiedyś sprowadzi na ciebie kłopoty”, albo „ta dziewczyna sprowadzi na ciebie tylko kłopoty”.

Przemył buzię zimną wodą. – Nie wiem, ile dokładnie lat ma Chris, ale jeśli zrywa z dziewczyną i tłucze włóczęgów, to chyba jest na tyle dorosły, by mieć twarz, a nie dziecięcą buzię.

Najważniejsze, że Tamarze nie stało się nic gorszego. Nie chciał myśleć, co by się stało, gdyby nie szedł tamtędy. – Właściwie to bardzo duży zbieg okoliczności, no ale jako że pierwszy, nie ma co się czepiać. Byle tylko w przyszłości nie trafiało się ich za dużo.

Chris wciąż pamiętał ten obłęd w jego oczach. – Jak dla mnie zaimek „ten” jest zupełnie zbędny. Widać, że masz tendencję do wciskania go w wielu miejscach, gdzie nie jest potrzebny, przy robieniu poprawek zwróć na to uwagę.

Zapalił światło i położył się na łóżku, które stało pośrodku pomieszczenia. – Domyślam się, że to skrót myślowy, ale zdanie wygląda, jakby łóżko faktycznie stało na środku, a nie pod którąś ze ścian.

Połkną jedną. – On „połknął” jedną (np. wczoraj). Oni „połkną” jedną (np. jutro).

Do środka zajrzałą ośmiolatka. – Zajrzała.

Christie usiadła na brzegu łóżka. – Chris i Christie? Ich rodzice nie są raczej zbyt kreatywni. Obawiam się, że osobom czytającym na szybko czy z rozpędu sceny z nimi mogą przysporzyć problemów z orientacją w narracji.

Zastanawiające jest, że Chris napisał do Tami, ale w ogóle nie sprawdził, czy odpisała. Nie przeszkodziło mu to w zaśnięciu, nie martwił się o nią?

Po emocjonalnym wstępie rozdział przeniósł się w tereny pełne akcji – na szczęście przez większość czasu zostawała przedstawiana dobrze i tylko czasami wkradało się do niej nieco za dużo chaosu w postaci często zmieniających się podmiotów. Jeśli chodzi o samo tempo wydarzeń, wyszło Ci nieźle – sprawnie lawirowałaś między krótkimi a nieco dłuższymi zdaniami, dzięki czemu tekst miał w sobie dynamikę.

W kwestii bohaterów – Chris prezentuje się znacznie lepiej niż Tamara. Jego myśli są spójne z zachowaniem, prezentują się sensownie. Bierze czynny udział w wydarzeniach i ma mocne opinie, których nie boi się wyrazić, ale wie, gdzie przebiega granica, i kiedy należy odpuścić. W jednym rozdziale udało Ci się zręcznie nakreślić jego charakter oraz powiązania z innymi postaciami.

Więcej niż jeden narrator cieszy, bowiem nawet jeśli Tamara nie rozwinie się w następnych częściach i nie ewoluuje w kogoś bardziej zyskującego sympatię, zawsze można czekać na Chrisa, a być może w przyszłości również na innych bohaterów.

No i jeszcze taka krótka uwaga na koniec – w rozdziale pojawiło się dość sporo powtórzeń czasownika „być” (ponad dwadzieścia) i przydałoby się trochę nad tym popracować.

Rozdział trzeci

Post znacznie krótszy niż poprzednie, ale czytało mi się go lepiej niż na przykład początek pierwszego.

Już wolała tłum ludzi i uliczne hałasy niż kolejne spotkanie z jakimś szaleńcem – „wolała już”. I cóż, wydaje mi się to dość oczywiste, nawet dla najbardziej zażartego introwertyka.

Wewnętrzny niepokój pobudził to dziwnie znajome uczucie, jednak nie mogła sobie przypomnieć, skąd je znała. Kiedy chciała sięgnąć po jakieś wspomnienia, natykała się na blokadę, czarną dziurę. Jedyne, co pamiętała i było zarazem najstarszym wspomnieniem, to pobudkę w szpitalu. – Przed chwilą pisałaś o tym, że Tamara przeżywa napad, więc jej niepokój jest całkowicie uzasadniony. Ale dlaczego w tym samym akapicie przeszłaś do jakiegoś „znajomego uczucia”, a później zupełnie nieznanych czytelnikowi wydarzeń, zapewne sprzed wielu lat? Teraz Tamara do żadnego szpitala nie trafiła, tylko „dawno temu”, a Ty przedstawiasz to tak, jakby czytelnik miał wiedzieć, o co chodzi. Co do uwag technicznych – samo wyrażenie „to dziwnie znajome uczucie” jest bardzo enigmatyczne. Dopiero później piszesz, że chodzi o niewytłumaczalne poczucie zagrożenia, ale jak dla mnie nie jest to takie niewytłumaczalne. Nawet jeśli nie chodziłoby o świat fantastyczny – każdy by się bał po takim napadzie, jaki spotkał niedawno Tamarę. W ostatnim zdaniu cytatu mamy do czynienia z niepoprawną odmianą. Powinno być napisane: „Jedyne, co pamiętała i co było zarazem jej najstarszym wspomnieniem, to pobudka w szpitalu”.

W opisie informujesz, że Tamara często pojawia się w okolicach sklepu pana Lee. Szkoda, że nie napisałaś na początku, gdzie właściwie próbowała dobijać się po wbiegnięciu na podwórko – do tylnego wejścia sklepu? Mieszkania pana Lee? A może magazynu? Później okazuje się, że to jego dom, ale to powinno być wiadome już na tym etapie. Czytelnik nie siedzi w Twojej głowie. Należy pisać tak, by tło jawiło się odbiorcom jako jasne i przejrzyste, a te kwestie, które faktycznie mają pozostawać tajemnicze, ponieważ na nich skupia się oś jakiegoś wątku, zostawały ujawniane w kolejności i dawce dobrze przemyślanych przez twórcę.

Właśnie miała się już odwrócić, kiedy usłyszała jakiś hałas. – Odwracanie się tyle nie trwa, z dwa razy prawie można by zdążyć, czytając pierwszą część tego zdania. Należy wykasować „właśnie” albo „już”; proponuję zostawić „już” ze względu na zachowanie dynamiki.

– Panie Lee?! – zawołała, mocno stukając w drzwi. Brak odpowiedzi. – „Brak odpowiedzi” powinien znajdować się w następnym zdaniu, gdyż reakcja ta nie dotyczy Tamary, czyli osoby wypowiadającej się. Można by też użyć bardziej dynamicznego sformułowania, np. samego „cisza”.

Wszystko wyglądało w należytym porządku. – Utrzymane było.

Dobrze, że zwracasz uwagę na opisy pomieszczeń i robisz to w bardzo wyważony sposób, choć w tym przypadku może się trochę pospieszyłaś z lokalizowaniem łazienki i kuchni. No chyba że Tamara już była u pana Lee, ale wtedy i tak nie mogłaby ocenić, czy akurat teraz panuje tam porządek. Fizycznie nie zdążyłaby przejść się w tak krótkim czasie po mieszkaniu, nawet jeśli postanowiłaby od razu chodzić po całym domu bez zgody właściciela. Sama jednak piszesz, że robi to dopiero po chwili, gdy po raz kolejny pan Lee się nie odzywa. Swoją drogą nie wiadomo, czy do sypialni właściciela dziewczyna też dotarła.

Zabrakło także informacji na temat tego, czy z mieszkania istnieje bezpośrednie przejście do sklepu, a jestem pewna, że tak i że nie jest ukryte. Dziwi mnie więc, że Tamara tam nie zajrzała, na co miała raczej czas.

Ładnie udało Ci się wpleść w opis informację o porze roku, właśnie w taki sposób należy to robić. Subtelny, ale niedający ani cienia wątpliwości. Brawo.

Chociaż teraz powstało pytanie: gdzie pan Lee? – „Powstawało”, a nawet lepiej „nasuwało się”. Ponadto zapomniałaś o orzeczeniu, powinnaś napisać na przykład: „Gdzie znajdował się pan Lee?”.

Poczekać, a nóż, widelec, pan Lee – „a nuż, widelec”. Nie chodzi tutaj o sztućce, bynajmniej.

[…] dowiedzieć się, czy mają takiego pacjenta? Choć wątpiła, czy uzyska takie informacje.

Część  kosmyków przysłaniała mu czoło – podwójna spacja.

[…] choć w tych brązowych oczach czaiło się coś drapieżnego. – Nie ma co pisać „tych”, wiadomo, że nie „tamtych”. Dopuszczalne byłoby dopisać „jego”, ale też niekoniecznie, bo to jest logiczne.

Po raz kolejny chwalę Cię za opis wyglądu i częściowo zachowania; chodzi oczywiście o Alexa. Dzięki takiemu przedstawieniu czytelnik od razu zapamiętuje charakterystyczne cechy danego bohatera, postać wywiera na nim jakieś pierwsze wrażenie. I jest to opis, a nie ekspozycja. Świetna robota. Aż szkoda, że na razie nie podzieliłaś się dokładniejszą charakterystyką zewnętrzną Tamary czy Chrisa, ale pewnie przyjdzie na to jeszcze pora.

– Dzień dobry. – Chrząknęła – „chrząknęła” małą literą, a wcześniej bez kropki. W końcu jest to sposób wypowiedzenia się.

Powtarzasz trochę w tym fragmencie imię Tamary. Na tym etapie moglibyśmy już jako czytelnicy znać jej nazwisko (np. ze względu na fragment z komendy policji w rozdziale drugim), z którego mogłabyś korzystać, bądź też określać ją „dziewczyną”, „nastolatką” itd., jak to zaczynasz robić później.

– Miło mi poznać, młodą damę – bez przecinka.

Wyraźnie zaniepokojony, ale po chwili znów przybrał maskę urzekającego mężczyzny – w pierwszej części nie ma czasownika, więc lepiej byłoby napisać: „Wyraźnie zaniepokojony po chwili znów przybrał […]”.

Ten błysk w oku Rudzielca ją zaniepokoił, a zarazem intrygował – nie powinno się określać bohaterów po kolorze włosów czy oczu, no chyba że to byłby pseudonim Alexa, co jest możliwe, sądząc po następnych rozdziałach, ale nie pasuje do samego bohatera. Po pierwsze dlatego, że jego włosy nie są czerwone, tylko rude, a nie wydaje się, że pragnęłaś uzyskać efekt „na opak”, tak jak na przykład przy nazywaniu kogoś chudego „Grubasem”. Po drugie i ważniejsze chodzi o osobowość Twojego antagonisty, która absolutnie nie kojarzy się ani z kimś pogodnym, ani kimś lubiącym się wygłupiać. Po trzecie czasem zapisujesz to określenie małą, czasem dużą literą, czyli niekonsekwentnie. Oprócz tego mam jeszcze uwagę co do formy czasowników w tym zdaniu: niech oba będą dokonane, albo oba niedokonane (czyli albo „zaniepokoił/zaintrygował”, albo „niepokoił/intrygował”). Ponownie chodzi o utrzymanie konsekwencji.

Nie wiedziała jak odpowiedzieć. – Brakuje przecinka przed „jak”. Łatwo określić, czy przed „jak” należy postawić przecinek czy nie, próbując dodać w myślach orzeczenie. Jeśli jest to możliwe, przecinek należy postawić. W tym przypadku te brakujące czasowniki to „powinna” bądź „ma”.

Poczuła jak prąd przeszedł po jej ciele, aż zawirowało jej w głowie. – Tutaj również brakuje przecinka przed „jak”, które rozpoczyna zdanie podrzędnie złożone.

Do tego był przystojny i to łagodne, ale tajemnicze spojrzenie mężczyzny. – Zakończenie tego zdania, nieposiadające żadnego czasownika, nie wygląda najlepiej. Rozumiem, że chciałaś w ten sposób pokazać, że Alex wywiera na Tamarę wyjątkowo fascynujący, ale i niebezpieczny wpływ, natomiast wyszło dość kulawo gramatycznie. No i nie trzeba w tym momencie dodawać, że „mężczyzny”; to wiadomo, piszesz w końcu cały czas o tej samej osobie płci męskiej. Podsumowując, drugą część zdania przeformułowałabym na coś w stylu „a jego spojrzenie fascynowało nutką widocznej w nim tajemnicy”. „Łagodne” do końca mnie nie przekonuje.

Delikatne muśnięcie palcami przez chwilę było przyjemne, lecz momentalnie mocno złapał ją za gardło. Mężczyzna puścił swój kubek. Kolejny dźwięk tłuczonego szkła zburzył ten cudowny spokój. […] Co powinna zrobić. – W pierwszym zdaniu akapitu przydałoby się doprecyzować podmiot, a w drugim z niego zrezygnować. Często robisz na odwrót, czyli tak jak w cytacie. W tym konkretnym przypadku w ogóle zmieniłabym początek, żeby się lepiej i bardziej spójnie czytało, np. „Delikatne muśnięcie palcami na szyi dziewczyny było przyjemne, lecz chwilę potem zamieniło się w mocny uścisk” (na pewno nie „momentalnie”, to słowo nie pasuje znaczeniowo). Przypominam, że nadal piszesz z perspektywy Tamary, więc wydaje mi się, że będąc duszoną, nie zauważyłaby samego puszczania kubka przez oprawcę, tylko raczej usłyszałaby efekt, o którym piszesz dalej, czyli dźwięk tłuczonego szkła. Nie rozumiem też, dlaczego Alex miałby iść w ślady Tamary i również nie panować nad trzymaniem kubków. To chyba lekka przesada. Ostatnie zdanie zakończyłabym znakiem zapytania.

Jedynie złapała za nadgarstek Alexa i przyglądała się, jak ten miły, pełen uroku człowiek, któremu prawie zaufała, diametralnie się zmienia. Stał się kimś obcym, drapieżnym. Kimś, kto chce zabić. I widziała to w jego oczach. – „Zdołała jedynie złapać […]” oraz „diametralnie się zmieniał”, czas przeszły. Choć tak właściwie Alex zmienił się już w poprzednim akapicie, a Tamara na samym początku nie do końca mu ufała: dopiero po chwili zaczął wpływać na jej percepcję… „Obcy” to on jest dla niej cały czas, nie najlepsze określenie. Chyba że chodziło Ci, iż Alex i fizycznie się zmienił, np. na twarzy, wtedy dobrze byłoby to dokładniej opisać. Dopiero później, na początku rozdziału czwartego, piszesz, że mężczyźnie zmienił się kolor oczu, ale to pasowałoby zaznaczyć właśnie w tym momencie.

Zaczęła wierzgać nogami, próbowała go kopnąć. Paraliż odebrał dziewczynie całą energię. Łzy napłynęły do oczu i zaraz spłynęły. – W drugim zdaniu brakuje „jednak”, ponieważ jakieś ruchy próbowała wykonać, tylko nie miała na siły. Co do łez, to albo napisz, że napłynęły, albo – lepiej – popłynęły bezwiednie z oczu. Za dużo nie ma potrzeby, wyjdzie za ckliwie i kiczowato.

Tylko jedna jedyna myśl krążyła w jej głowie i była święcie przekonana, że za chwilę zostanie zgwałcona. – To zdanie powinno stać w następnym akapicie, bo jest na tyle dramatycznie, że bardzo dobrze kończy rozdział. Trzeba je tylko poprawić pod względem stylistyczno-gramatycznym, np. „Po głowie krążyła jej tylko jedna myśl – była święcie przekonana, że za chwilę zostanie zgwałcona”, bo teraz wychodzi na to, że to myśl miała zostać zgwałcona.

Rozdział czytało mi się dobrze, zdołałaś od początku zbudować napięcie, najpierw opisując pokrótce emocje Tamary i następnie jej poszukiwania pana Lee, a kończąc na najbardziej dramatycznym wątku pojawienia się Alexa. Wybrałaś również idealne zakończenie zachęcające do dalszej lektury.

Rozdział czwarty

Ten rozdział, w porównaniu do poprzedników, bezpośrednio kontynuuje scenę zakończoną cliffhangerem; nic dziwnego, bowiem dzieją się tu rzeczy naprawdę emocjonujące.

Tęczówki Alexa zmieniły swój kolor z brązowych na zielone. – Zdanie dobitnie sugeruje czyje, więc „swój” zdaje się niepotrzebne.

Parę sekund później rozległ się dziwny dźwięk. Przypominał skwierczenie. Z dłoni nieznajomego wydobywała się pewnego rodzaju złocista poświata. Ten dziwny ładunek bił niesamowitym ciepłem. – Dziwny dźwięk, dziwny ładunek – za drugim razem można by się pokusić o inne stwierdzenie. No i pewnego rodzaju, czyli jaka? Odbiorca z takiego opisu za wiele się nie dowie.

Wytrzeszczyła oczy, wpatrując się w to „coś”. – Do wywołania Tamary z imienia czekasz aż do czwartego akapitu, nie bardzo pojmuję dlaczego. Jasne, dla kogoś, kto wziął się za lekturę wszystkiego za jednym zamachem, to nie problem, ale gdyby ktoś miał między rozdziałami trzecim i czwartym dłuższą przerwę, mógłby być przez dobrą chwilę zdezorientowany, zanim połączyłby fakty.

Nieliczne wspomnienia zaczęły przepływać przez głowę. – Nie bardzo rozumiem, co to za wspomnienia – sprzed godziny, tygodnia, kilku lat wstecz? Dlaczego nie zdecydowałaś się ich opisać ani jednym zdaniem, choćby enigmatycznym? Taki zapis niczego czytelnikowi nie powie. Może zaciekawić na sekundę, ale nic poza tym.

Choć najbardziej bolały ją myśli o tym, że już zapewne nigdy nie zobaczy najlepszego przyjaciela ani Elizabeth – swojej przyszywanej matki. Nie spędzi już z nimi czasu, nie porozmawia, nie pożegna się. Nie podziękuje za to, że byli przy niej i ją wspierali. Nie przeprosi za swoje błędy. Tak po prostu zniknie z ich życia. Czy będą za nią tęsknić? Czy choć przez chwilę poczują odrobinę smutku, kiedy zniknie z tego świata? Tak bardzo pragnęła, aby jedno z nich teraz było przy niej. Chciała, chociaż ostatni raz, ich zobaczyć. – Jak na kogoś, kto teoretycznie cierpi katusze, przemyślenia Tamary są dość kwieciste i rozbudowane. Nie prezentuje się to zbyt realistycznie.

Przestała mieć władzę nad własnym ciałem, które wykrzywiało ją, jakby demon nad nią zawładnął. – Hm… ciało ją wykrzywiało? Ale przecież ona jest tym ciałem, sama siebie wykrzywia? Prędzej to sprawka magii.

Niemo krzyczała, aby to coś się wyniosło. – Wcześniej „coś” zapisywałaś w cudzysłowie, nie kursywą – zdecyduj się na którąś wersję dla zachowania wewnętrznej spójności.

Czuła go. – Jeśli to „coś”, no to nie „go”.

W pewnym momencie elementy opisu cierpień Tamary zaczynają się powtarzać – wytrzeszczanie oczu, brak możliwości oddechu, niemy krzyk, szlochanie – przez co osłabiają ostateczny efekt. Gdyby tak nieco skondensować i zdynamizować całość krótszymi zdaniami, dawałaby ona większego emocjonalnego kopa. Teraz jest całkiem dobrze, ale mogłoby być lepiej.

Przede wszystkim zastanawia mnie, gdzie i kiedy zniknął Alex. Tamara w pewnym momencie zaczyna go obwiniać o całą zaistniałą sytuację, ale, jeśli dobrze rozumiem, on do tej pory dawno ulotnił się ze sceny. Czy stało się to wtedy, gdy ją puścił? Nie mam pojęcia, taka informacja się nie pojawia, budząc we mnie zmieszanie. Rozumiem, że Tamara w tamtej chwili miała ważniejsze problemy na głowie, ale jednak to Alex był sprawcą całego cierpienia i bohaterka powinna nieco bardziej interesować się tym, czy nie czai się aby gdzieś w pobliżu, chcąc zrobić jej większą krzywdę.

Próbowała podnieść się i stanąć o własnych nogach, ale pierwsze kilka prób skończyło się fiaskiem i Dyszała ciężko, próbując stanąć na drżących nogach. – Kolejny przykład powtórzenia podobnej frazy. Przez takie zabiegi czytelnik może się pogubić, np. stwierdzić, że już czytał takie zdanie. Sama często padam tego ofiarą – kiedy autor zaczyna za bardzo się rozwodzić i meandrować, czuję, jakbym w kółko miała przed oczami to samo, i gubię się w chronologii.

Po powtórnej lekturze opisu uczuć Tamary zaczęłam się (spojlerowo) zastanawiać –  czego doświadczyłby ktoś związany przykładowo z ziemią? Bo chyba nie tego samego, prawda? Może uczucia skamienienia, sztywności? Widzisz, wykreowałaś na tyle ciekawy świat, że skłania mnie do przemyśleń – brawo.

Z wielkim trudem znalazła kontakt do swojego przyjaciela i wcisnęła zieloną słuchawkę. [...] Powoli i z wielkim trudem ruszyła w kierunku wyjścia.

Wyszła na zewnątrz, taszcząc za sobą płaszcz. – Prędzej „ciągnąc”. Taszczenie kojarzy się z czymś bardzo ciężkim, płaszcz do tej kategorii raczej nie należy. Aktualny poziom sił Tamary raczej nie ma tu znaczenia.

Zeszła powoli ze schodów, a na ostatnim potknęła się i z impetem wpadła na drewniane ogrodzenie. – Może „ale” zamiast „a”? I „szła”? „Zeszła” jest czasownikiem dokonanym, więc nie pasuje, by najpierw Tamara czynność wykonała, a dopiero potem się potknęła.

Jak zwykle, kiedy potrzebowała pomocy, nikogo nie miała. Musiała radzić sobie sama. Zawsze. – Eee... nie? Czy ona już zapomniała o napadzie i reakcji Chrisa oraz Elizabeth? Bo ja nie i kiedy widzę takie kłamstwa, ciężko mi współczuć Tamarze. Wygląda to jak sztuczne nakręcanie dramy.

Nie tylko na Chrisa i przybraną matkę, ale również na jej życie, na nią samą. – Zauważyłam, że bardzo lubisz akcentować „przybraność” matki Tamary – myślę, że na tym etapie czytelnik zdążył już przetrawić tę informację.

Na przypadki, które ją spotykały. – Przypadek to raczej coś neutralnego, nie pasuje do negatywnego wydźwięku reszty. Może „wypadki”?

To wszystko dręczyło, było jak kula u nogi, ciągnąca w dół bezkresnego morza. – Naprawdę ładne porównanie, bardzo obrazowe. Osobiście nieco w odbiorze przeszkadza drugi przecinek, który zbyt mocno dzieli dwa wyobrażenia, ale poza tym na plus. Przekonało mnie dużo bardziej od pojawiającego się później wyświechtanego „noża w serce”.

Chętnie poddałaby się temu świrowi Alexowi, aby zakończył jej marne życie. Nie bała się, wręcz przeciwnie. Mogłaby spojrzeć w oczy samej śmierci. – Serio? Zupełnie tego nie kupuję. Miała okazję się poddać, czego jednak nie zrobiła. Nie wierzę, że parę chwil po tym, co jej zaserwowałaś, chciałaby myśleć w ten sposób o śmierci tylko dlatego, że ktoś nie odebrał komórki. Nawet w ramach podnoszenia samej siebie na duchu.

Nie miała niczego. Ani prawdziwej rodziny, ani wspomnień… ani własnej tożsamości. Wszystko wydawało się takie sztuczne, zakłamane. – Niby zdaję sobie sprawę, że mam do czynienia z myślami szesnastolatki, którą dopiero co spotkało coś traumatycznego i która próbuje na bieżąco przetrawić tę sytuację, ale i tak nie mogę się oprzeć wrażeniu sztuczności i silenia się na tani dramatyzm. Jasne, każdemu mogą przebiegać przez głowę tego typu myśli, jednak w opowiadaniu, gdzie wyłuskuje się tylko to, co najważniejsze, zdają się one mieć dużo większą moc. No i cóż, jeśli Tamara potrafi być niewiarygodnym narratorem w jednej sprawie, to dlaczego nie w innych? Chciałabym poznać o niej więcej faktów, dostać więcej scen z udziałem innych bohaterów, zanim przeczytałabym tak emocjonalną scenę, żebym mogła porównać, na ile wyolbrzymia, a na ile mówi, jak jest.

Nie znała prawdy, a odkąd pamięta, to pojawiały się epizody, w których los podkładał kłody pod nogi. Jakby wisiało nad nią jakieś fatum i nie potrafiła tego zmienić. – Kłody pod nogi się rzuca, podkłada się z kolei komuś świnię. „Pamiętała” – nie ma powodu zmieniać czasu na teraźniejszy. W rozdziale pałęta się jeszcze parę takich teraźniejszych zwrotów, a całkiem niepotrzebnie, bo czas przeszły wcale nie neguje ciągłości danej czynności. Oprócz tego w pierwszym zdaniu naprawdę mocno zabrakło mi zaimka „jej”. No i każdemu przydarzają się takie epizody – nie zaznaczyłaś zbyt dobitnie, że występują w jakimś podejrzanie dużym natężeniu, więc nie bardzo wiem, o co jej chodzi.

Nie kwapiła się, by powiesić kurtkę, po prostu rzuciła ją na barierkę i poczłapała po schodach prosto do łazienki.

– Nie musisz się złościć. Po prostu pytam. Chcę wiedzieć, czy wszystko w porządku – powiedziała kobieta. – Dopisek sugeruje niejako, że w scenie pojawiła się jakaś nowa kobieta poza matką i Tamarą, raczej bym z niego zrezygnowała. Z kolejności i tak wynika, kto się wypowiada.

– Tak! – odparła chłodno. Dlaczego w spokoju nie mogła wziąć prysznica? Czy to było aż tak dziwne? Czuła się jak pod obserwacją. Zero swobody. Może jeszcze będzie musiała się tłumaczyć, czemu tak wcześnie się umyła. Bezsens. – Kurczę, nie rozumiem tej dziewczyny. Najpierw dzwoni do matki, a teraz ma na nią focha za interesowanie się. Nie podobają mi się te sprzeczności, robią z Tamary kogoś bardzo nieprzewidywalnego. No i zdanie z obserwacją brzmi jakoś kiepsko, może „czuła się jak pod stałym nadzorem”?

Fakt, że dziś została zaatakowana przez kolejnego świra, nie znaczyło, że chciałaby akurat się z tego spowiadać. Elizabeth w życiu by jej nie uwierzyła. Ledwo przeżyła wieść o napadzie poprzedniego wariata z nożem, a co dopiero wiadomość o jakimś Alexie, który de facto poczęstował Tamarę magiczną kulą. – Fakt, a więc „nie znaczył”. Szkoda, że czytelnikom nie było dane przekonać się o tym na własne oczy, poznanie faktycznej reakcji Elizabeth by nie zaszkodziło. Jak wspomniałam wcześniej, trudno brać słowa Tamary za pewnik. No i „poczęstowanie magiczną kulą”? To brzmi niepoważnie, kiedy pomyśli się o  emocjach, które towarzyszyły Twojej protagonistce podczas spotkania z Alexem.

Wydawało się ironiczne, wyrwane z jakiegoś dziwnego snu. – Co jest ironicznego w rzucaniu w ludzi świecącymi kulami?

W pewnym momencie zaczęła się zastanawiać, co by było gorsze. Gwałt, czy właśnie to, co się stało. – Zbędny przecinek przed „czy”. Jako jedno zdanie całość sprawdzałaby się lepiej, najlepiej zapisana po myślniku.

Ciało powoli się ostudziło, a zimna woda już przestała być przyjemna. Przyprawiała o ciarki. W końcu wstała, zakręciła kurek i wyszła. – Świetny przykład, jak zostawienie podmiotu domyślnego może wszystko pokręcić. Drugie zdanie sugeruje, jakby to woda z pierwszego zdania zakręciła kurek i wyszła. Może i w twoim świecie coś takiego nie byłoby aż tak nieprawdopodobne, ale z pewnością nie miałaś tego na myśli. Nie ma co się oglądać na to, że czytelnik i tak wie, o kogo Ci chodzi. Nigdy nie zaszkodzi raz na parę zdań podać imię czy jakieś inne określenie postaci. Po pewnym czasie staje się ono niemal niewidoczne dla czytelnika, podobnie jak „powiedział” w dialogach, a działa, jak należy, trzymając w ryzach podmioty.

Nie miała ochoty zająć się lekcjami, jedynie pragnęła zasnąć. – Zamieniłabym „pragnęła” i „jedynie” miejscami. No i w sumie temu zdaniu przeczą kolejne, bo Tamara wymienia wiele rzeczy, których pragnie, nie tylko spanie.

Sięgnęła po komórkę, którą wcześniej położyła na nocnej szafeczce i pod kołdrą wyszukała kontakt do Chrisa. – Brakuje przecinka zamykającego wtrącenie przed „i”.

Po tym, jakie miała przejścia oraz przeszłość, każdy by trzymał się od niej z daleka. Natomiast oni nadal się przyjaźnili. Chris stawał w jej obronie, pomagał, spędzał z nią czas i jeszcze nie miał dość, choć Tamara potrafiła dać każdemu nieźle w kość. – O, zdanie kompletnie odwrotne do wcześniejszego: Musiała radzić sobie sama. Wcześniej też widać, że matka się nią interesuje. Czyli dobrze mówiłam, że gadanie Tamary to stek bzdur. Pytanie – dlaczego opierasz tę postać na kłamstwach i sprzecznościach? Taki kierunek nie wydaje się najlepszym rozwiązaniem. Wiadomo, prawdziwi ludzie tacy są, ale fikcyjni bohaterowie niezbyt dobrze na tym wychodzą, a już na pewno nie zyskują tego typu zachowaniami sympatii czytelników. Zdajesz się kreować Tamarę na bohaterkę pozytywną, więc dlaczego utrudniasz swoim odbiorcom polubienie jej?

Przetarła piekące oczy, a ciszę przerwało pukanie, a chwilę potem ktoś wszedł do środka. – Lepiej zamiast pierwszego „a” postawić kropkę i zacząć nowe zdanie.

– Wiesz, że zawsze możesz mi wszystko powiedzieć. Powiedz. Z każdej sytuacji jest jakieś wyjście – rzekła Elizabeth swoim łagodnym głosem, któremu ślepo można było zaufać; – przed „powiedz” przydałoby się jakieś zaznaczenie upływu czasu. Teraz to wygląda, jakby Elizabeth powiedziała całość ciągiem, co zdaje się dość sztuczne.

Kobieta odetchnęła z ulgą, ale tak szybko nie szło jej spławić. – „Szło” brzmi dość kolokwialnie, niezbyt pasująco do sytuacji.

Z niedowierzaniem wpatrywała się w swoje przekrwione oczy, które nie były niebieskie a… fioletowe! – Zabrakło przecinka przed „a”. Znów zagłębiając się w spojlerowe terytoria – to dość interesujące, że oczy Tamary nie są, jak zdawałoby się po nazwie smoka, czerwone, ale fioletowe. Jestem ciekawa, czy stoi za tym konkretny powód.

Więc jednak COŚ się z nią działo, ten rudzielec COŚ jej zrobił. – To już trzecia wersja zapisu „cosia”, nie z tego samego co prawda rozdziału, ale słowo to słowo, wyglądające w ten sposób zwraca uwagę.

Pytanie tylko: co?! – Nie bardzo widzę sens w tym dwukropku.

Chciała jakiegoś wsparcia, ale teraz wątpiła, czy kobieta nie odeśle jej do jakiegoś wariatkowa.

Czy to był moment bliski śmierci? – Niezbyt rozumiem, co masz przez to na myśli? Dlaczego zmiana koloru oczu ma wskazywać na zbliżającą się śmierć?

Z wielki trudem, ale opowiedziała pokrótce Elizabeth, co się wydarzyło. – „Wielkim”, do tego „ale” jest niepotrzebne.

Powrót do domu i dalsza część fragmentu są mocno emocjonalne, momentalnie przytłaczające, ale to dobrze, tak powinno być po równie trudnym przeżyciu.

Poza wcześniejszymi uwagami, odnoszącymi się głównie do przedramatyzowania narracji Tamary, ogólnie całość pierwszego fragmentu mi się podobała. Potrafisz opisywać emocje oraz dobrze radzisz sobie z oddaniem fizycznych oznak roztrzęsienia i stresu.

Rozmowa Tamary z Elizabeth przekonała mnie, że ta druga jest troskliwą osobą, a wcześniejsze myśli Twojej protagonistki, podobnie jak w przypadku Chrisa, nie miały nic wspólnego z rzeczywistością. Nie czuję się z tym najlepiej  – Tamara wydaje mi się w tej chwili nieatrakcyjna w głównej roli, irytująca zwalaniem źródła nieprzyjemnych emocji na konto innych i nieoferująca żadnych pozytywnych cech w zamian. Ot, taka zwyczajna, rozwydrzona nastolatka z „mhroczną”, tajemniczą przeszłością. Przydałyby się jakieś wcześniejsze sceny, kiedy nie przydarza jej się nic złego, i może pokazać swoją jasną stronę, czy to w relacjach z innymi, czy to jakąś ciekawą umiejętnością.

W ostatnim fragmencie dostajemy kolejny punkt widzenia i kolejne wzbranianie się przed ujawnieniem tożsamości narratora oraz jego rozmówcy. Czytelnik głupi nie jest, szybko zorientuje się, że w drugim przypadku to Alex, natomiast jeśli chodzi o narratorkę i końcowy efekt zaskoczenia – samo imię niczego by nie zdradziło, więc nie widzę żadnego problemu w podaniu go.

Wiedziała, iż to bez sensu i żadna amunicja nie powstrzyma typa. – „Typ” to kolejne niepasujące kolokwialne określenie.

– Nie myślałam, że kiedykolwiek się jeszcze spotkamy – powiedziała głośno, nieśpiesznie krocząc w stronę swojego auta. Tam stał on. – Stał w stronie jej auta? Niepotrzebny skrót myślowy. No i ten on zaznaczony kursywą zajeżdża tanim dramatem.

Co takiego? – syknęła z niedowierzaniem, ale i przerażeniem. – Mogłeś go zabić! Może umrzeć w każdej chwili, jeśli to nie on! Kompletnie zwariowałeś?! – Dość ciekawie, nie powiem. Narratorka brzmi, jakby znała tego potencjalnego kandydata i martwiła się o jego życie. Tyle że my wiemy, że to żaden „on”. Hm...

Nie potrafiła wyobrazić sobie tak nieodpowiedzialnego zachowania z jego strony. Przecież mógł się mylić i przypłacić swoim błędem czyjeś niewinne życie! Miała ogromną nadzieję, że jednak chłopak wyjdzie cały i zdrowy po spotkaniu z tym rudzielcem. Równie dobrze młody mógł w tej chwili nie żyć, a ona nawet nie mogła nic z tym zrobić. – Jeśli już to „przypłacić swój błąd czyimś życiem” Ale, ale. Tu kobieta brzmi, jakby jednak nie wiedziała, kto to jest poza tym, że ma być młodym chłopakiem. A jeszcze później, gdy okazuje się, że to dziewczyna, nie widać u niej nawet odrobiny zdziwienia, więc czemu z góry założyła płeć? Czuję się skonfundowana.

Ogólnie rzecz biorąc, odpowiedzi Sandry nie wydają się zbytnio logiczne. Najpierw oskarża Alexa: – Zabraliście ich? [...] – Zabiliście?, potem krzyczy: – Mogłeś go zabić! Może umrzeć w każdej chwili, jeśli to nie on! Kompletnie zwariowałeś?!, a na koniec myśli: Nie potrafiła wyobrazić sobie tak nieodpowiedzialnego zachowania z jego strony. Przecież mógł się mylić i przypłacić swoim błędem czyjeś niewinne życie! Czyli co, jednocześnie wie o morderczych zapędach oraz nieposzanowaniu ludzkiego życia przez Alexa i mu się dziwi? Nie kupuję tego (tym bardziej po rewelacjach na temat grupy z rozdziału ósmego).

Jeszcze chwilę obserwowała go, ale potem wyciągnęła brzęczącą komórkę, a widząc, że to jej siostra, natychmiast wcisnęła zieloną słuchawkę. Nie miała ochoty na rozmowę ze swoją siostrą. – Drugie zdanie przeczy temu pierwszemu: jeśli nie miała ochoty na rozmowę, to dlaczego tak ochoczo odebrała?

Twist z końcówki i masa nowych informacji bardzo ładnie popchnęły fabułę do przodu oraz otworzyły wiele ścieżek dla przyszłych wątków. Wreszcie można zacząć nabierać pojęcia o nadprzyrodzonych elementach opowiadania i różnych frakcjach w nim istniejących.

Wychodzi również na jaw źródło reakcji Elizabeth – naprawdę podoba mi się ten motyw. Nie ma siania paniki, ucieczki z krzykiem i tak dalej, a jest zrozumienie i chęć poradzenia sobie z sytuacją. Udało Ci się też ominąć jedną z bardziej wkurzających klisz o nieświadomej rodzinie, trzymaniu przed nią sekretów i wynikającej z tego wielkiej dramy; jak dla mnie rozdział zdecydowanie na plus.

Rozdział piąty

Rozdział jest znacznie spokojniejszy niż wcześniejszy i dobrze. Musi istnieć równowaga między akcją a odpoczynkiem zarówno dla bohaterów, jak i czytelników.

Tamara z pewnością ma się nad czym zastanawiać, a dziwne zachowanie Elizabeth i na razie nieokreślone zaangażowanie jej w całą sprawę dodają tylko smaczku, zachęcają do dalszej lektury.

Przecież nie mogło istnieć coś takiego jak magia. Dziwne światło emanujące energią. Cały Alex to tylko chora wyobraźnia. – Znów brakuje mi czasowników. W ostatnim równoważniku aż się prosi o „musiała być”. No i może jeszcze „ten” bym dopisała przed Alexem, bo tak to wychodzi, jakby Alex mógł być też w połowie albo w jednej trzeciej.

Zdziwiło mnie, że Tamara stwierdziła, iż wydarzenia z poprzedniego zdania muszą być prawdą, a nie snem, na podstawie tego, że nadal nikt jej nie obudził. Po pierwsze właściwie jeszcze nie wiedziała, że już jest tak tyle późno (albo przynajmniej Ty nie napisałaś, że spojrzała na zegarek albo że pokój był zbyt mocno oświetlony jak na zimowy poranek, w którym jeszcze słońce pewnie jeszcze nie wstało). Po drugie zastanawia mnie, co z Elizabeth; czemu nie obudziła córki i czemu Tamara się nad tym nie zastanawiała? Może nie mają takiego zwyczaju, ale mimo to kobieta wstaje pewnie do pracy rano i powinna była zajrzeć do dziewczyny, skoro ta nie wychodziła z pokoju, chociażby z troski. A ma przecież powody do obaw, nawet jeśli wie o zmianie koloru oczu więcej, niż chce powiedzieć nastolatce. Mam wrażenie, że szczerze martwi się o Tamarę, więc jest to dla mnie dość nielogiczne zachowanie.

Próbowała zebrać wszelkie myśli i poskładać je w jedną całość. Taką, która by miała początek i koniec, ale przede wszystkim – logikę. Chociaż pewna rzecz nie dawała spokoju. Jakim cudem Tamara czuła taki pociąg do tego mężczyzny? Przecież był o wiele starszy od niej, co samo w sobie już go dyskwalifikowało, nie mówiąc o jego wyglądzie, który nijak nie pasował do gustu Tamary. – Wrzucanie „Tamara” w czwartym zdaniu jest bez sensu, bowiem sugeruje, jakby to jakaś inna dziewczyna myślała o Tamarze. Dopiero w piątym zdaniu pozostawiłabym „gustu Tamary”. Ponadto komu ta „rzecz” nie dawała spokoju, Tamarze czy całości? Wiem, że się czepiam, ale musisz dbać o detale, szczególnie jeśli piszesz na tyle dobrze technicznie jak obecnie. Ponadto w poprzednim rozdziale nic nie wskazywało na to, żeby Alex miał być dużo starszy od głównej bohaterki ani by spodobał się jej pod względem fizycznym, więc trochę mnie to zaskoczyło.

Chociaż czy to był najważniejszy problem? – W taki sposób kończysz rozmyślania Tamary nad wydarzeniami z poprzedniego dnia. Po pierwsze to powinien być kolejny akapit, po drugie nie wydaje mi się, by dziewczyna musiała określać wagę poszczególnych problemów.

Wciąż pamiętała ten fiolet i te pionowe źrenice. – Znów to nieszczęsne „ten”, „te”. Niepotrzebnie. No i nic dziwnego, że pamiętała, skoro to było wczoraj, a ponadto to bardzo niecodzienna sytuacja. Dlatego „wciąż” jest zbędne.

Pewnie wziąłby ją za wariatkę jak cała reszta, a wystarczająco nabroiła. – Nie do końca rozumiem, co masz tutaj na myśli.

Następnie piszesz, że Tamara sprawdziła jednak wygląd własnych oczu z ciekawości. Czyżby tylko z niej? No chyba że to miała być bardzo spersonalizowana narracja trzecioosobowa, ale nic na to nie wskazuje.

Z jednej strony rozumiem, dlaczego główna bohaterka poczuła się spokojniejsza, nie widząc obrażeń z wczorajszego dnia i nie czując bólu, ale z drugiej… Czy nie powinna się zastanowić nad tym, dlaczego to minęło aż tak szybko?

Przymknęła oczy. Czuła się taka słaba… Czy wisiało nad nią jakieś fatum? Miała wrażenie, że całe jej życie to jakaś jedna wielka pomyłka, katastrofa albo nieśmieszny żart. A może iluzja? Jeśli tak, to bardzo chciałaby się z niej obudzić, zakończyć to wszystko i zacząć normalnie żyć. Po raz pierwszy przez jej głowę przemknęła pewna myśl, myśl o śmierci. Zabiciu siebie. – Zaczynają mnie denerwować te jej przemyślenia, my naprawdę nie wiemy za dużo o jej przeszłości, a Ty, zamiast choć trochę więcej o tym pisać, cały czas wchodzisz w ten dramatyzm, momentami niebezpiecznie zahaczający o nastoletnią drama queen. Ona nie myśli po raz pierwszy o samobójstwie, a ja nadal nie mogę potraktować tego do końca na poważnie. Albo raczej z należytą powagą, bo takie myślenie zawsze należy traktować poważnie, mnie bardziej chodzi o kwestie techniczne kreowania dobrego bohatera.

Wziąć  los we własne ręce i zadbać, aby już nic ani nikt nie sprawił dziewczynie cierpienia. – To brzmi, jakby chodziło o zupełnie inną dziewczynę niż Tamara. Pojawiła się także podwójna spacja, w tym rozdziale trochę ich było.

To wymagało wiele odwagi, której Tamara nie miała, choć pragnęła odejść z tego świata, to nie odważy się na ten ostateczny krok. – Niepotrzebna zmiana czasu, powinno być „nie odważyłaby się”. Zdarzają Ci się od czasu do czasu tego typu błędy.

Tamara szybko odrzuciła od siebie mocno depresyjne myśli. Wygląda to nie do końca przekonująco, jeśli faktycznie ma takie przemyślenia, ponieważ bardzo szybko wytłumaczyła samej sobie, że nie ma co się zamartwiać. Niemniej i tak się cieszę, bo dzięki temu będzie akcja, a nie zbytnie dramatyzowanie, nieprezentujące się dobrze w momencie, kiedy o przeszłości dziewczyny wiadomo tylko tyle, że wychowuje ją przybrana matka wydająca się w porządku nawet pomimo skrywania tajemnicy. Szkoda, że wciąż piszesz o tej przeszłości bardzo enigmatycznie; albo nie pisz o niej na razie w ogóle, albo uchyl choć rąbka tajemnicy. Nie chcę uczuć, których do niczego nie mogę przypisać, tylko najpierw konkretów, a później uczuć.

Zdała sobie sprawę, że nie miała pojęcia od czego zacząć. – Brakuje przecinka przed „od czego”.  

Jednakże musiała poczekać, aż przyjaciel skończy swój trening piłki nożnej, które miał po lekcjach – „skończy zajęcia z piłki nożnej, które miał po lekcjach”. Może warto by dodać jakiś konkret, bo chyba nie codziennie miał te treningi? Na przykład „dwa razy w tygodniu”/ „akurat dzisiaj”. Przy czym pragnę dodać, że piłka nożna, czyli soccer, nie jest w Stanach zbyt popularna, może lepiej postawić na football amerykański, koszykówkę bądź jakiś spokojniejszy sport? Bardziej by mi to pasowało do Chrisa, jakiego jak na razie przedstawiłaś. Oczywiście pewnie klub typowej piłki nożnej w Seattle się znajduje, ale i tak mi to zgrzyta.

Dziwi mnie początkowe nastawienie Tamary wobec Elizabeth. Dziewczyna z początku w ogóle nie chce wdawać się w konwersację, później rozczula ją opiekuńczy gest zastępczej matki, a chwilę potem znów zostaje wytrącona z równowagi, właściwie nie robiąc nic takiego: ani dobrego, ani złego. Później, gdy okazuje się, że Elizabeth wierzy, iż nastolatkę spotkało coś dziwnego i niepokojącego, a jednocześnie każe jej się nie zamartwiać, wzburzenie i niedowierzanie Tamary są jak najbardziej usprawiedliwione. Natomiast ta huśtawka emocjonalna, którą przed chwilą opisałam, jest niczym nieuzasadniona i bardzo dziwna.

To nie ją ostatnimi czasy zaatakowało dwóch dziwaków. – Aby pokazać emocje Tamary, proponuję zakończyć to zdanie wykrzyknikiem.

– Serio? Jakiś facet mnie atakuje… nie wiadomo czym… ani jak – Za dużo tutaj wielokropków, ten drugi jest zbędny.

Pewnie. Może znowu trzeba mi wymazać pamięć!? – Wymazać? To by znaczyło, że Tamara jest świadoma istnienia jakiegoś rodzaju magii/technologii nieznanej współczesnemu światu. Wydaje mi się, że na tym etapie miałaś na myśli coś innego, więc proponuję przeredagować zdanie na coś w rodzaju: „Może najlepiej by było, jakbym znów straciła pamięć?!”. Swoją drogą świetnie, że w dialogu pojawiło się tego typu zdanie, właśnie tak powinnaś zachęcać czytelnika do zastanawiania się nad przeszłością Tamary, a nie za pomocą jej bardzo dramatycznych przemyśleń, które dość szybko przechodzą ze skrajności w skrajność. To właśnie ten moment, o którym wspominałam kilka akapitów wyżej, pisząc o usprawiedliwieniu niedowierzania głównej bohaterki.

– Przecież jestem spokojna – wycedziła przez zęby, czując wzrastającą huśtawkę emocji – w tym momencie Tamara ma prawo mieć ambiwalentne uczucia, ponieważ rozmowa jest bardzo emocjonalna, a zachowanie Elizabeth dziwaczne. Dlatego czyta się to dobrze. Jeśli mamy odpowiedni kontekst, to drama może wyjść świetnie.

Strasznie korciło  ją, by pogadać z nim, choćby o bzdetach, aczkolwiek… to wszystko było zbyt dziwne, żeby o tym mówić. – „Strasznie” to zbyt kolokwialne określenie, jeśli używasz go w opisie, a nie w dialogu. Powinno być „bardzo” lub „niesamowicie”. A rozmawianie o bzdetach nie byłoby „dziwne”, tylko wiadomo, że Chris pewnie zacząłby ją wypytywać, więc… No i zwracaj uwagę na podwójne spacje.

Zastanawia mnie też, kogo Tamara faktycznie uważa za bliskie osoby, bo raz twierdzi, że i Chrisa, i Elizabeth, a raz, że tylko Chrisa.

Sam rozdział uważam za potrzebny, ale jednocześnie trochę przegadany. Może właśnie na takim etapie wyszłoby na dobre, gdybyś w przemyśleniach Tamary uchyliła rąbka tajemnicy na temat jej przeszłości?

Rozdział szósty

Nie wiedziała, czy ma się cieszyć, a może czuć przerażenie. – Lepiej pasowałaby tu konstrukcja z powtórzonym „czy”.

– Mel, czy jakaś nowa panna? – Zbędny przecinek.

Nie moja wina, że jesteś ponurakiem – stwierdził, wpychając do budzi sporą ilość posiłku. [...] Gdy tylko skończyła swój posiłek, zebrała się i bez słowa opuściła znajomych. – „Buzi”. Zamiast ogólnego słowa „posiłek” lepiej byłoby użyć jakiegoś konkretnego dania. Przy okazji mogłabyś czytelnikom zaprezentować preferencje kulinarne bohaterów.

Już sama jego obecność bardzo ją drażniła, a ta wymiana zdań wystarczyła, żeby mieć jeszcze bardziej zepsuty humor. – Końcówka dziwnie brzmi, może: „by jeszcze bardziej zepsuć Tamarze humor”?

Zerknęła w jego błękitne oczy, od których aż biła troska i niesamowity spokój, ale to nie jedyna cecha, która podobała się Tamarze. Najbardziej lubiła w nim tę dojrzałość. Bystre spojrzenie. Poważne podejście do tematu i nie bagatelizowanie problemu. – „Niebagatelizowanie”. „Tę” przydałoby się wyrzucić, jest zbędne. No i tak: Tamara oprócz jego oczu (ciepłe, uspokajające spojrzenie) lubiła jeszcze jego oczy (bystre spojrzenie) – przydałoby się to jakoś połączyć, bo teraz wygląda kiepsko. Ogólnie odniosłam wrażenie, że lubujesz się raczej w krótkich zdaniach, przez co mimowolnie kładziesz duży nacisk na każdy pojedynczy element i zwracasz na niego uwagę czytelnika. Moim skromnym zdaniem nie zawsze potrzebnie, jak na przykład tutaj, gdzie wymienienie cech Chrisa po przecinku niczego by nie odebrało, a tekst czytałoby się lżej. Lepiej zostawić takie akcentowanie na najważniejsze informacje w danym fragmencie czy akapicie, żeby nie przyćmiewać ich innymi rzeczami. Cóż, tak to już jest, że z reguły dłuższe zdania płynniej się czyta, co przy opisach i wewnętrznych monologach zdecydowanie daje im przewagę nad krótkimi, które lepiej sprawdzają się w scenach akcji. W długich konstrukcjach zawsze można też przemycić jakąś informację i odwrócić od niej uwagę paroma innymi elementami – przydatne, jeśli ktoś próbuje choćby wrzucać wskazówki do tajemnicy.

Wzięła głęboki oddech, zbierając się na dowagę. – „Odwagę”.

Zdawała sobie sprawę z tego, jak to wszystko brzmi. – „Brzmiało”.

Te dziwne uczucie, kiedy do niej mówił. – „To” uczucie, „te” używa się w liczbie mnogiej.

– Tami – zaczął spokojnie. – Musisz z tym iść na komisariat… – Chyba lepiej wyglądałoby to jako jedno zdanie, bez kropki.

Tamara niezmiernie chciałaby zajrzeć do umysłu przyjaciela i dowiedzieć się, co takiego siedzi mu w głowie. – „Siedziało”. Oj, ja też. Skupiłaś się ostatnio na Tamarze, przez co dawno nie było fragmentu z perspektywy Chrisa.

Choć znała go trzy lata, to nadal pozostawał dla niej zagadką. [...] To ten ujmujący, szczery uśmiech ją wtedy onieśmielił, a zarazem pozwolił, aby przełamała barierę nieśmiałości. [...] I mimo że to on zawsze miał pogodne nastawienie i wiecznie uśmiechniętą buzię, to nie udało mu się nauczyć Tamary, jak się śmiać. – Pierwszego, trzeciego i czwartego „to” możesz się spokojnie pozbyć.

Wesoły i roześmiany chłopak przygasł, zmienił się w jeszcze bardziej dojrzałego młodzieńca. – Po co tu „jeszcze”? Do tego przygasanie kojarzy się negatywnie, na pewno nie z wydorośleniem, tylko raczej smutkiem, a nawet depresją.

– Yale, Harvard, Harborvier i Johna Hopkinsa. Chociaż matka chce, bym poszedł do Harborvier ze względu na Christie. Jak powiedziała – westchnął ciężko – będę mógł częściej ich odwiedzać, a i Christie nie straci brata. – Wedle researchu prawdziwa uczelnia znajdująca się w okolicy nazywa się Harborview. O nią Ci chodziło, prawda?

– Wkurza mnie to, że mówi mi, co mam robić, gdzie iść. Czekam tylko do skończenia szkoły i wyjeżdżam na Florydę. [...] – Trochę zarobić i skorzystać z uroków Florydy – uśmiechnął się znacząco. – Druga wzmianka o Florydzie po tym, jak wcześniej Chris wymienił już raz to miejsce, nie brzmi zbyt naturalnie.

– Nic – odparł szybko. – Chodź. Jestem strasznie… – zamilkł i ponownie przebiegł wzrokiem dookoła. Nagle znacznie zbladł, a do tego zesztywniał, jakby był czymś wystraszony, chociaż wyglądał na spokojnego. – Nie wiem, czy nie za bardzo chcesz wbić czytelnikowi do głowy tego spokoju Chrisa; pojawia się dosłownie co parę akapitów. Tutaj niezbyt pasuje, no bo ktoś, kto nagle sztywnieje i rozgląda się za zagrożeniem, nie przypomina oazy spokoju. Na spokój nie składa się przecież tylko neutralny wyraz twarzy, a jeszcze mowa ciała, która, w tym przypadku, ewidentnie sugeruje niepokój.

– Znów się spotykamy, Aniele. – „Anioł” to raczej nie stała ksywka, ale zwykłe określenie. Nie widzę powodu, by pisać je z dużej litery, choćby z tego powodu: link.

Och, znów cliffhanger na końcu rozdziału. Oby ostatni na jakiś czas, żebyś za bardzo nie przesadziła z ciągłymi niespodziankami.

Ogólnie rzecz biorąc – tego nam było trzeba, cichego momentu między przyjaciółmi, zarysowania ich przyjaźni; pokazania zwykłego, szkolnego życia tej dwójki i planowania przez nich przyszłości. Normalnych, nastoletnich spraw.

Ładnie rozwijasz postać Chrisa – rozbudowujesz wcześniej rzucane skrawki informacji oraz złożone relacje z matką. Niezwykle szkoda, że nie udało się odbić piłeczki w drugą stronę i bohater nie miał okazji zapytać o plany Tamary. Wtedy nie byłaby taką białą, nieciekawą plamą. No bo, bądź co bądź, o niej wiemy znacznie mniej niż o Chrisie. W tym przypadku narracja chłopaka przydałaby się podwójnie – mógłby opowiedzieć trochę czytelnikom o Tamarze bez poczucia sztuczności. Mam nadzieję, że w kolejnych rozdziałach to nastąpi, choć zostało nam tak mało materiału do oceny, że obawiam się, iż nie doczekamy tego momentu.

Rozdział siódmy

Jednakże Alex nie był sam. – „Jednakże” nie pasuje, niczemu nie zaprzeczasz.

Ponownie zaprezentowałaś świetny opis kolejnej postaci, brawo.

Lepiej opisujesz reakcje głównej bohaterki, już nie tylko, że serce jej wali/przyspiesza, ale w bardziej zróżnicowany sposób, bardzo dobrze.

Reakcja Chrisa na Alexa i jego tajemniczą towarzyszkę jest dość niepokojąca po tym, co przeżyła Tamara; na jej miejscu chyba bardziej dopytywałabym chłopaka, czy na pewno wszystko w porządku, zanim jeszcze udałabym się z nim do domu.

Wyprostował się i zerknął na nią, zastanawiając się przez chwilę, a po chwili pokręcił głową.

Nie chciała tak szybko mówić o spotkaniu z tym Rudzielcem ani tego, co zrobił – „ani o tym, co zrobił”.

Co chwila wzrokiem przeczesywała otoczenie, spodziewając się kolejnej wizyty Alexa – przeczesywała wzrokiem otoczenie.

Rozbawiło mnie dosyć, że na tablicy korkowej była budowa akurat układu limfatycznego, ale podoba mi się subtelność, z jaką pokazujesz dziedzinę nauki, którą w przyszłości chciałby zająć się Chris.

Przeczesał palcami swoje blond włos, odgarniając grzywkę na bok, po czym spojrzał na swoją przyjaciółkę z kontemplacją. – Wiadomo, że to jego włosy (masz literówkę w tym słowie) i jego przyjaciółka.

W takich momentach chciałby móc zajrzeć do jego głowy – „chciałaby”, bo mowa o Tamarze.

Spojrzała na Chrisa z pełnią obaw. – Pełna obaw.

Jedyne co pamiętam, to ten potworny ból. – Brak przecinka rozpoczynającego zdanie wtrącone, czyli przed „co”.

Czekała aż tylko wybuchnie zaraz śmiechem – „czekała tylko, aż” (z przecinkiem). No i wyrzuciłabym „zaraz”.

Nie takiej odpowiedzi oczekiwała, ale przez moment wierzyła, że chłopak zna logiczne wytłumaczenie na to zjawisko, które zrobił Alex. – Zjawiska się nie da „zrobić”, ono jest. Może „na to, co zrobił Alex”?

Podszedł do biurka i wziął laptop oraz ładowarkę, żeby przygotować do maratonu filmowego. – Ewidentnie brakuje tutaj albo „się”, albo „je”, albo jakiegoś innego określenia podmiotu w stosunku do sprzętu.

Miała dziwne przeczucie, że Alex albo tamta kobieta coś z nim zrobiła – zrobili.

Może czuł to samo, co ona wtedy podczas spotkania tego Rudzielca? – Proszę, zrezygnuj z „Rudzielca”, i to jeszcze „tego”, jakbyśmy nie wiedzieli doskonale, o kogo chodzi, oraz pisanego wielką literą (choć to też bywa różnie, wcześniej pojawiało się także małą). Abstrahując od tych uwag, to ujmuje Alexowi zarówno majestatu, jak i tajemniczości.

Tamara gwałtownie się odwróciła i popchnęła dziewczynę znacznie mocniej, niż się tego spodziewała. Ta poleciała na swoje koleżanki, które w ostatniej chwili ją złapały. – Poczekaj, niż która się spodziewała? Chyba ta druga dziewczyna, nie Tamara? Więc to tam powinnaś dopisać „ta”, nie później.

Tamara poczuła ugodzenie w pierś. – Tak jak wcześniej przyspieszanie serca, tak teraz jakoś bardzo lubisz wyrażenie o piersiach. Tylko „ugodzenie w pierś” kojarzy się bardzo dosłownie, w sensie, że nożem. Tobie raczej chodziło o coś w rodzaju „ścięło ją z nóg”.

Tamara, czując się niechciana, pośpiesznie wyszła z szatni. – No cóż, właśnie się wdała w bójkę z jakąś laską, więc nic dziwnego. Sama chyba też nie chciała tam być. Dziwne tłumaczenie.

Zobacz przy okazji, jak często zaczynasz zdania od imienia głównej bohaterki.

Uderzyła w szafkę, przez co natychmiast zapiekła ją ręka. Jeszcze bardziej wkurzona, kopnęła w kolejną szafkę. – Przecinek w drugim zdaniu zbędny.

Chłodne popołudnie jedynie odrobinę przyniosło ukojenie i nieco ostudziło Tamarę. – To była zima, więc „chłodne” byłoby w tym przypadku dość ciepłe.

Uśmiechnął się i zawołał gestem dłoni. – „Zawołał ją” albo „przywołał machnięciem dłoni”. Co to jest „gest dłoni”, może być ich tysiące.

W głowie już szukała odpowiednich słów, aby zapytać się o Alexa. – Bez „się”.

Tamara się zawahała. Zatrzymała się przed progiem, uważnie zaglądając do środka, by sprawdzić, czy nie ma Alexa. – Właściwie dziwi mnie, że ona jest aż tak pewna, iż Alex może się tam znajdować. Nie można tego wykluczyć, owszem, ale z sytuacji, jaka się wydarzyła, można raczej wnioskować, że tajemniczy przybysz szukał właściciela sklepu, którego dobrze nie zna, i że jemu też chciał zaszkodzić. Ale nawet jeśli Tamara jest przekonana, że Alex może się tam znajdować, powinna zmusić pana Lee do rozmowy przed sklepem, przynajmniej na początku, i zobaczyć, jak ten zareaguje. Byłoby to na pewno rozsądniejsze, szczególnie jeśli zdaje się w tym momencie być znacznie bardziej podejrzliwa w stosunku do pana Lee niż ja.

Powoli i niepewnie weszła do środka, podchodząc do lady, na której Azjata położył niewielkie pudełeczko. Otworzył je. – Aż się prosi, by to króciutkie zdanie było kontynuacją poprzedniego. Zdania w opisie, w którym nie przyspieszasz bądź nie zwalniasz z akcją, nie powinny się między sobą aż tak różnić długością.

– Nie. Czemu? - zdziwił się. – Powinienem? // – Nie, nie - rzekła pośpiesznie. – Masz tutaj dwa dywizy zamiast myślników; myślę, że to kwestia niedopatrzenia, ale na wszelki wypadek napiszę.

Nie wiem, czy na miejscu Tamary powiedziałabym o zdarzeniu z domu pana Lee, zważywszy na to, jak potoczyła się ich rozmowa. Zdziwiło mnie jednak to, że wycofała się, bo „nie chciała drążyć tematu”, a nie na przykład dlatego, że uznała, że może lepiej teraz nic nie mówić. Że może będzie bardziej taktycznie. Zastanawiam się też, czy aby na pewno pan Lee nie zauważył niczego podejrzanego w mieszkaniu, gdy już do niego wrócił. A skoro był na komisariacie, pewnie z powodu tych tajemniczych gniewnych, to dość dziwne, że nie zamknął drzwi wejściowych, więc coś mi tu nie gra. Może celowo, a może nie, postanowił nie ciągnąć tej rozmowy, ale dla mnie brzmi to na dość naciągane, bo dziewczyna zadawała mu dość wścibskie i niecodzienne pytania. Ponadto takie zakończenie, nawet jeśli niby zamyka temat, to nie kończy dialogu; mam lekkie wrażenie zakończenia sceny w połowie. Nieco szkoda.

Niemniej, abstrahując od wszystkiego, jestem bardzo ciekawa, jakie znaczenie będzie miał prezent podarowany Tamarze przez właściciela azjatyckiego sklepu. Bardzo podoba mi się ten pomysł.

Tempo rozdziału siódmego było szybsze niż poprzedniego, ale wolniejsze niż podczas pierwszego spotkania głównej bohaterki z Alexem. Dobrze, że potrafisz znaleźć między tym balans, dostosować szybkość akcji do opisywanych wydarzeń. Dodatkowo, dzięki takim zabiegom jak sugestia, że Chris coś ukrywa, a podarunek od pana Lee nie może być przypadkiem, czytelnik chce czytać dalej, a to jest najważniejsze.

Rozdział ósmy

Z niechęcią patrzyła na zeszyt od trygonometrii, który leżał na biurku. – „Do trygonometrii” – link.

Odrobienie choćby jednego zadania z matematyki przyprawi ją o ból głowy i całkowicie zrujnuje sobotę. – Narratorka może co najmniej przypuszczać, że tak się stanie, a więc „przyprawiłoby” i „zrujnowałoby”.

Postanowiła zacząć od pracy domowej z koreańskiego. – W amerykańskiej szkole normalnie uczą koreańskiego? Naprawdę? To nie jest raczej popularna opcja.

– Nie. Elizabeth i Nick pojechali do babci. – Przepraszam, kto? Jaki Nick? Z Elizabeth i Tamarą mieszka ktoś jeszcze, a my dowiadujemy się o tym dopiero w ósmym rozdziale? A nawet jak nie mieszka, to wciąż zdaje się kimś na tyle bliskim, że powinna pojawić się wcześniej choćby wzmianka.

– Dalej myślę nad tym facetem – zaczął Chris. – Można myśleć nad czymś, ale raczej o kimś.

– Zastanawia mnie… jak on mógł wyczarować tę całą energię, co mówiłaś – rzekł powoli, drapiąc się za uchem. – „O której”, nie „co”. Specjalnie zapisujesz dialogi w taki niepoprawny, potoczny sposób? Bo stylizacja stylizacją, ale jednak czytelnicy nie oczekują idealnego odzwierciedlenia rzeczywistości, tylko żeby dobrze i płynnie im się czytało.

Ktoś zadzwonił do drzwi. Tamara aż podskoczyła i spojrzała w stronę wejścia. Zdumiona spojrzała na Chrisa.

Czarny, kobiecy garnitur ukrywał wysportowaną sylwetkę kobiety, znacznie uwydatniając szerokie ramiona. – Jak „kobiecy”, to wiadomo, że miała go na sobie kobieta, późniejsze określenie wpada w brzydką oczywistość. Co innego, gdyby kobiecy garniak miał na sobie facet – to jest coś wartego wspomnienia.

– Jestem Barid Roshan [...] // – Dzień dobry. Tamara Carren. – Zgubiła Ci się kropka.

– Cudownie – odezwała się. – Zapraszam! – Dlaczego Sandra zaprasza Barida do nie swojego domu? To nie tyle ekstrawaganckie zachowanie, co po prostu bezsensowne.

Czyżby Sandra wiedziała o czymś? Znała całą prawdę? – I to by było w sumie na tyle, jeśli chodzi o zdziwienie Tamary spowodowane dogłębną wiedzą ciotki na nadprzyrodzone tematy. Aby nie za mało?

– Jestem Barid Roshan. I jak wy, jestem Posiadaczem – mówił powoli, opierając łokcie o kolana i splatając swoje palce. – Tak, wiemy o waszych zdolnościach – dodał, kiedy Chris już otwierał usta. – Posiadacze to osoby o nadnaturalnych umiejętnościach panowania nad jednym z pięciu żywiołów. – Po pierwsze, Barid dopiero co się przedstawił, a już robi to drugi raz. Jasne, nie było wtedy Chrisa, ale z punktu oszczędności literek i czasu czytelników, lepiej, żeby ta kwestia pojawiła się w jednym miejscu. Po drugie, Barid mówi, że z Sandrą wiedzą, kim są dzieciaki, ale zaraz tłumaczy, kim są dzieciaki. Czy nie logiczniej byłoby, gdyby Tamara zapytała, o co chodzi z Posiadaczami, zamiast rzucać w czytelnika sztuczną ekspozycją? Akurat ona nie ma o niczym pojęcia, więc pasowałoby idealnie. Albo chociaż żeby zrobiła minę zachęcającą Barida do tłumaczeń. Po trzecie, trudno, by splatał czyjeś inne dłonie, więc „swoje” jest zbędne. Całkiem lubisz to słówko, ale na dobrą sprawę niczego ono nie wnosi do tekstu, więc może warto się zastanowić nad częściowym eliminowaniem go?

– Woda – Barid spojrzał na chłopaka – i ogień – wskazał na Tamarę. – Zadziwiający przypadek… // – Raczej celowa gierka Alexa – przerwała Sandra, patrząc na siostrzenicę. – Nie będę ukrywać, że być może zostałaś Posiadaczem z przypadku. W końcu rudzielec zmusił smoka do przebudzenia się. – Zdaję sobie sprawę, że to tylko przypuszczenia, ale mimo wszystko ciężko mi choć na chwilę wziąć pod uwagę wersję, w której Tamara zostałaby Posiadaczem z powodu przypadku, a tym bardziej znajomości z Chrisem. Ma za dużo rodzinnych powiązań w kręgu osób siedzących po uszy w temacie. Sandra najlepiej powinna o tym wiedzieć, więc dziwne, że takie słowa wypłynęły akurat z jej ust.

– Jest legenda – zaczął Barid – mówiąca, że smoki Nefrytowego Cesarza utraciły swoje ciała po walce z demonami, zwanymi Yaoguai, które chciały odebrać życie ludziom, jak i bogom, aby stać się nieśmiertelne i najpotężniejsze oraz zawładnąć nad całym światem. – To jest naprawdę długie zdanie – ludzie tak nie mówią. Nie sądzisz, że gdzieś po drodze Barid by się w nim zaplątał?

Dusze smoków ukrywały się w ciałach ludzi, aby przetrwać, a jako że demony powracały na Ziemię, Lóngi dzieliły się swoimi mocami i tak powstali Posiadacze. – „Dzieliły się z nimi swoimi mocami”.

Tamara osłupiona patrzyła na Barida, mając całkowity mętlik w głowie. – „Osłupiała Tamara”.

Wtem przypomniała sobie tamtą krótką chwilę, kiedy poczuła, że coś było wewnątrz niej, coś niebezpiecznego i potężnego. Czyżby to rzeczywiście była prawda? – Może „zagnieździło się” albo „wniknęło” zamiast pierwszego „było”?

Nie miała nic przeciwko, aby mieć nadzwyczajne zdolności, ale posiadanie duszy smoka? – „Nie miała nic przeciwko nadzwyczajnym zdolnościom”.

– Alex należy do Stowarzyszenia Odrodzenia, które inwigiluje i przeciąga na swoją stronę ludzi takich jak wy. [...] – Gromadzą armię? – prychnęła Tamara, chociaż w głębi duszy czuła niepokój. – Szczerze mówiąc, nie widzę armii złożonej przy dobrych wiatrach z pięciu osób; bo tak: z kontekstu wynika, jakby ta armia miała się składać z Posiadaczy, nie jakichś randomowych obywateli przekabaconych na stronę Stowarzyszenia Odrodzenia. W ogóle nie bardzo rozumiem, skąd Tamara wzięła tę myśl. Z dialogu wcale nie wychodzi, że SO jest organizacją militarną, bardziej szpiegowską albo polityczną. Nie widzę tu otwartej wojny, czy to na broń palną, czy ciskanie w przeciwników kulami ognia (ostatecznie na jedno wychodzi). Prędzej uwierzyłabym w jakieś działania od środka, destabilizację i eliminację poszczególnych, ważniejszych członków, jeżeli w kupie są tacy potężni.

Świetnie zdałeś SAT i chcesz iść do Harvardu, ale Odrodzenie dobierze ci się do tyłka, to zmienisz zdanie – odparła chłodno Sandra. – „Kiedy/jak dobierze ci się do tyłka”.

– Przecież nie rzucimy was od razu na pożarcie. Chce tylko pomóc wam rozwinąć swój dar. – „Chcemy”.

– Nikogo nie chcieliśmy do niczego zmuszać. Liczyliśmy jedynie na współpracę. – Dlaczego Barid mówi w czasie przeszłym? Brzmi, jakby już się poddał.

Mężczyzna wstał, a za nim kobieta. Tamara również. – Dziwacznie to wygląda, gdy opisujesz bohaterów płcią, a zaraz potem wywołujesz Tamarę z imienia, jakby ona nie należała do żadnej z tych grup (w końcu nie wynika w żadnym stopniu z narracji). W takich momentach najlepiej widać, jak opisywanie postaci tego typu określeniami może łatwo stać się problematyczne.

Więc magia naprawdę istniała i była jedną z ich właścicielek? – To zdanie sugeruje, jakby magia była właścicielką dusz smoków. A nawet, jeśli to Tamara jest właścicielką magii, nie powiedziałabym, że coś takiego można mieć na własność, nie mamy tu do czynienia z przedmiotem.

– Ale umiesz panować nad wodą? I mi o tym nie powiedziałeś! – oburzyła się, lekko uderzając Chrisa w ramię. –  Menda! Powinnam ci skopać tyłek! – Znów go uderzyła. Zawiodła się na nim, że ukrywał przed nią coś takiego. [...] – Jasne! Bo już ci wierzę. Kłamczuchu ty! – Uderzała go w ramię, ale nie na tyle mocno, aby go rzeczywiście zranić. – Podwójna spacja przed „mendą”. I może już starczy tego uderzania, co?

Zrobiło jej się przykro. Myślała, że jest jego przyjaciółką i mówią sobie wszystko, choć sama sobie też miała do zarzucenia. – Co miała do zarzucenia?

– Rok czasu?! – Po prostu rok, „rok czasu” to brzydki pleonazm.

Menda! – Rzuciła poduszką w Chrisa, ale chłopak bez problemu ją złapał. – Nie lubię cię – mruknęła bez przekonania. – Reakcje Tamary z tym mendowaniem, biciem i obrazą brzmią strasznie dziecinnie. Nie wygląda na kogoś, kto właśnie dowiedział się, że ona i jej kumpel mają w sobie pradawne smoki, ale jakby Chris nie powiedział jej, że zaczął chodzić na zajęcia z szydełkowania ze strachu, że go wyśmieje. Nie wiem, czy to reakcja na stres, ale nie widać u niej żadnej powagi sytuacji.

Chris przymknął na chwilę oczy, a jego mina mówiła, że właśnie znowu podkopał pod sobą dołek. – „Kopał”.

Szybko się odsunął, gdy dziewczyna szybko znalazła się przy nim, by uderzyć go poduszką.

– Naprawdę powinnam skopać ci tyłek. I to tak porządnie – fuknęła, próbując wyrwać  od Chrisa poduszkę. – „Wyrwać Chrisowi poduszkę”. Podwójne spacje można łatwo znaleźć, kiedy w edytorze tekstu zaznaczy się opcję znaków niedrukowalnych (ikonka powinna wyglądać tak: ¶). W miejscu spacji pojawią się wyśrodkowane kropeczki.

Choć była zła na Chrisa i sprawił jej ogromną przykrość, to nie mogła się oprzeć temu zawadiackiemu uśmiechowi i spojrzeniu łobuza. – Bez „to” zdanie wyda się lżejsze. No i muszę powiedzieć, że „łobuz” i „zawadiaka” nie są określeniami, którymi nazwałabym Chrisa.

– Jest coś, czego jeszcze mi nie powiedziałeś? – zapytała, przypominając sobie, że sama nie powiedziała mu o fioletowych oczach. Przez moment rozmyślała, czy nie powiedzieć, ale ostatecznie stwierdziła, że sam zasłużył.

Nawet kiedy Chris sprawił, że ciecz stopniowo zaniknęła. Tamara nadal nie potrafiła wykrztusić z siebie żadnego słowa. – Lepiej sprawdzi się tu „zanikała”, można to też przepisać np. tak: „zanikała, dopóki nie pozostał po niej najmniejszy ślad”, żeby lepiej podkreślić magiczne zniknięcie wody. Przecinek zamiast kropki przed „Tamara”.

– Długo mi zajęło, żeby się tego nauczyć. Nie jest takie proste, jak się wydaje – powiedział, po czym pstryknął palcami przed twarzą przyjaciółki, aby ta się w końcu ocknęła. – No zbyt imponujący pokaz to to nie był. Może zrobienie literki przyszłoby mu łatwiej, gdyby ktoś go szkolił. Obawiam się, że w tym tempie Chris nabierze odpowiednich umiejętności do walki ze złolami, jak zacznie dobijać trzydziestki.

– Mówił o jakimś ogniu – rzekła pod nosem. – Bardziej niż krytyka to taka ogólna obserwacja pewnych schematów: dlaczego główna bohaterka zawsze musi być związana z ogniem, a przez to niestabilna emocjonalnie i temperamentna?

To byłoby wspaniałe uczucie. W końcu przestałaby być nic nieznaczącym człowiekiem. Gdyby tylko miała pewność, że cała ta historia to rzeczywistość… Mimo iż już drugi raz miała okazję zobaczyć magię na własne oczy, to i tak nie mogła do końca w to uwierzyć.

Dziwna końcówka rozdziału z tym urwanym dialogiem, jakby niedokończona. Kolejna już, zresztą. Widać, że masz problem z sensownym zamykaniem fragmentów. Kiedy czujesz, jakby dialog mógł później normalnie dalej trwać, to zazwyczaj znak, że końcówka jest słaba. Najłatwiej zamknąć fragment wraz z końcem rozmowy, rozdzieleniem się postaci albo jakąś mocną konkluzją na dany temat. Tutaj czekałam, aż Chris opowie więcej o swoim medalionie, nie poczułam, że „to już wszystko”. Ta wieść nie wydała mi się wystarczająco kluczowa, by zostać puentą całego rozdziału.

Rozdział napakowałaś po kokardę informacjami popychającymi akcję, choć na szczęście nie miałam zbytnich problemów z ich przetworzeniem. Wyjaśniło się całkiem sporo, nie powiem, chociaż narodziło się w tym samym czasie drugie tyle nowych kwestii. Szkoda, że to już ostatni dostępny fragment; aż chciałoby się zobaczyć, co z tego wszystkiego wyniknie oraz jak potoczą się losy bohaterów. Z chęcią poznałabym również innych Posiadaczy i Stowarzyszenie Odrodzenia.

Niestety za nic nie rozumiem sytuacji Chrisa. Gość potrafi robić dziwne rzeczy z wodą od roku, powtarzam, ROKU, czego Barid i Sandra byli świadomi, ale kompletnie nic z tym nie zrobili. Nie pofatygowali się do niego i nie opowiedzieli chociażby legendy, by biedny chłopak nie myślał, że oszalał albo coś w tym rodzaju. Ewidentnie mieli też w poważaniu, że Alexis może przeciągnąć go na stronę SO, co z punktu dialogu przeprowadzonego z dzieciakami jest bardzo nielogiczne.

Tamara z drugiej strony jest Posiadaczem od ilu, paru dni, i już dostaje pełen pakiet łącznie z propozycją treningu i dołączenia do grupy ścigającej tajną, złą organizację. No coś tu nie gra. Zasada równych i równiejszych? No bo tak: czy gdyby Alex nigdy nie przyczepił się do Tamary, Chris żyłby sobie normalnym życiem, bo nikomu nie chciało się ruszyć tyłka i go uświadomić? No halo! To chyba największa dziura fabularna do tej pory, przy czym dość oczywista, mocno rzucająca się w oczy. Nie bardzo wiem, jak mogłabyś ją sensownie wytłumaczyć. Chyba trzeba by pomyśleć nad poważną, fabularną zmianą – albo Chris jest Posiadaczem od niedawna, i grupa Sandry nie zdążyła jeszcze do niego dotrzeć, albo Chris miał już z nią spotkanie i, tak jak tutaj, kazał im się od niego odczepić, czym zyskał sobie święty spokój na jakiś czas. Innego wyjścia nie widzę.

PODSUMOWANIE

Fabuła:

W zgłoszeniu prosiłaś o szczególne pochylenie się nad fabułą, dlatego zapewne poczujesz się nieco rozczarowana tym, co znajdziesz poniżej. Wynika to jednak nie z naszego lenistwa, a z faktu, że do dyspozycji miałyśmy ledwie wstęp opowiadania o dość powolnym rozwoju wydarzeń (np. scena z atakiem Alexa ciągnie się przez dwa rozdziały), przez co nie miałyśmy się o czym rozpisać.

Co zasiejesz, to zbierzesz – set-up i payoff. Tak właśnie powinna być budowana historia, z elementów, które początkowo są pokazane czytelnikowi, a następnie wykorzystane w fabule, budząc w odbiorcy satysfakcję. U Ciebie doczekałyśmy tylko tego pierwszego.

W dużej mierze nie ma w tym nic złego, biorąc pod uwagę początkowe stadium tekstu, ale w niektórych kwestiach coś już powinno się dziać, a się nie dzieje, co zaczęło nas irytować. Przede wszystkim denerwuje brak wyjaśnień dotyczących postaci Tamary. Ciągle wrzucasz nawiązania do jej przeszłości, jak choćby wspominasz o śmierci Johna, ale nic z tego nie wynika. Na tym etapie dużo więcej wiemy o Chrisie niż o niej, a miał znacznie mniej czasu antenowego. Poza tym bohaterka nawiązuje w myślach do rzeczy, o których czytelnik nie ma pojęcia, co po pewnym czasie zaczyna frustrować, a nie ciekawić. Trudno powiedzieć, czy to efekt nie do końca udanego planu powolnego odkrywania kart, czy po prostu zakręciłaś się, co było w której wersji opowiadania. W każdym razie to spory problem Twojej historii.

Wracając do początku i naszej niemożności oceny fabuły – oczywiście sam fakt, że po „Białym lotosie” porozrzucałaś masę wskazówek i strzelb Czechowa oraz przyszykowałaś grunt i rozstawiłaś pionki na szachownicy, to bez dwóch zdań rzecz godna pochwały. Widać w tym wszystkim celowość oraz świadome działanie. Tylko że to za mało, by stwierdzić, czy fabuła trzyma się kupy i czy wszystkie naboje ze strzelby nie okażą się w przyszłości niewypałami. Z prostego powodu – nic z tego się jeszcze nie wydarzyło.

Przykładowo: pan Lee w pierwszym rozdziale pokazuje Tamarze miecz. Okej, na logikę  dziewczyna prawdopodobnie użyje go w pewnym momencie opowiadania. No ale właśnie – prawdopodobnie. Miecz może przecież już nigdy nie wrócić. Wszystko zależy od tego, czy do przygotowanych wcześniej fundamentów uda Ci się napisać satysfakcjonujące rozwiązanie: czy wątki zostaną kontynuowane i zakończone, a nie urwane w połowie. Żeby się o tym przekonać, musimy to najpierw przeczytać. Nie możemy po prostu założyć, że wiesz, co robisz.

Analogicznie z powyższym przykładem sytuacja ma się z misją Alexa, szkoleniem Posiadaczy, zerwaniem Chrisa z Melissą i tysiącem innych mniejszych czy większych wątków. Żaden z nich nie jest zakończony, więc nie może podlegać ocenie.

Jednak, aby nie było, że całkiem się poddajemy, udało nam się znaleźć coś, co nie do końca gra nawet pomimo nierozwiązania wątku: Chris i jego moce Posiadacza, które nie obchodziły nikogo przez rok. Pisałyśmy o tym przy opisach poszczególnych rozdziałów, więc nie będziemy się powtarzać, ale serio, to absolutnie nie ma sensu, z której strony by nie patrzeć.

Nieco zgrzyta też pewna powtarzalność w interakcjach Tamary z wrogami. Trudno nie odnieść wrażenia, że ona nie robi nic innego, jak tylko opędza się od nieprzyjaznych facetów – najpierw szkolna trójca, potem Demens, a na koniec Alex. Rozwiązania tych sytuacji się różnią, ale sam fakt, że ktoś ciągle zaczepia Twoją bohaterkę i chce jej zrobić krzywdę w przeciągu kilku rozdziałów, dość mocno się wyróżnia.

Co do samego pomysłu na opowiadanie – ogólnie rzecz biorąc, nie widać w nim nic przełomowego: za sprawą pewnego incydentu nastolatki dostają magiczne umiejętności i jako wybrańcy mają walczyć ze złem. Jeśli ktoś obejrzał w życiu chociaż jedną animację o grupie osób z nadprzyrodzonymi mocami, zapewne poczuje się jak w domu. Nietrudno wymienić przynajmniej trzy zachodnie serie o ludziach panujących nad żywiołami, a nawet kreskówkę o chłopaku ze smoczymi zdolnościami (serie anime z tego podgatunku można z kolei liczyć w dziesiątkach). Opowiadania w podobnych klimatach też istnieją, nawet jedna z nas takie pisała. Ale jak było powiedziane wcześniej, do dyspozycji miałyśmy tylko osiem rozdziałów – od tego momentu Twoja historia może skręcić w milion różnych kierunków. No i, cóż, oryginalność nie znajduje się jakoś specjalnie wysoko w pisarskiej hierarchii wartości; gdyby tak było, ludzkość nie wałkowałaby wciąż tego samego.

„Biały lotos” nie jest jednak całkowicie odtwórczy i to mu się chwali – za największy plus całej koncepcji uznajemy połączenie mocy żywiołów z duszami smoków. Podoba nam się, jak wykorzystałaś swoje dwie pasje – kulturę azjatycką i pisanie – do stworzenia czegoś interesującego. Zdecydowanie ucieszyłybyśmy się, gdyby w opowiadaniu wątek pochodzenia smoków oraz związane z tym tradycje odgrywały ważną rolę, przykładowo pojawiły się różnice w samych żywiołach – w naszym kręgu kulturowym powszechnie mówi się o wodzie, ogniu, powietrzu, eterze i ziemi, ale w Chinach wymienia się przecież wodę, ogień, drewno, metal (złoto) i ziemię. Różne tego typu nawiązania i ciekawostki zdecydowanie byłyby mile widziane.

Tło:

Podobnie jak w przypadku fabuły nie ma możliwości sporego rozpisania się na ten temat, ponieważ mamy do czynienia dopiero z początkiem tekstu. Natomiast z pewnością można powiedzieć o pewnych tendencjach.

Z jednej strony w Twoim opowiadaniu jest sporo opisów, przede wszystkim przeżyć wewnętrznych, ale również osób czy miejsc. Z tłem nie powinno być więc najgorzej. I najgorzej nie jest, ale mogłoby być lepiej.

Wszystko rozchodzi się o to, co dzieje się w danej scenie. Jeśli przedstawiana przez Ciebie sytuacja nie jest zbytnio emocjonalna, to znacznie mocniej skupiasz się na detalach i tym, aby przedstawić warunki, w jakich odgrywa się akcja. Znacznie gorzej jest wtedy, gdy – zazwyczaj Tamara – zaczyna przeżywać wydarzenia emocjonalnie, o czym więcej przeczytasz dalej. Podobnie sytuacja miewa się przy dialogach, szczególnie jeśli z niewiadomych powodów je urywasz.

W obu przypadkach zdajesz się zapominać o odpowiednim zakreślaniu miejsca czy czasu, a szkoda, ponieważ gdy to robisz, robisz to dobrze – zwracasz uwagę na otoczenie, podajesz nazwy ulic, inne punkty orientacyjne. Również w scenie akcji, czyli ataku Alexa, niemal wszystko było jasno i przejrzyście opisane. Jesteś więc nierówna i odnosimy wrażenie, że są fragmenty, przy których znacznie bardziej się przyłożyłaś, oraz takie, które trochę zlekceważyłaś. Pewnie miało to miejsce przy przepisywaniu tekstu, ale to nie jest usprawiedliwienie.

Na koniec jeszcze jedna uwaga, która pojawia się właściwie przez całą naszą ocenę – na tym etapie powinnaś już bardziej zarysować informacje na temat przeszłości i sytuacji życiowej Tamary, co również jest elementem tła. Coś z pewnością możesz nam powiedzieć, wszystkiego w tajemnicy trzymać się nie da, a dodatkowo taki zabieg wzbudza w czytelniku niepotrzebną frustrację.

Bohaterowie:

Większość udało Ci się całkiem sprawnie nakreślić – widać, że kreacja postaci przychodzi Ci dość łatwo. Każdy bohater, który się liczy, jest jakiś, posiada określone cechy wyróżniające go z tłumu, ale nie przesadnie stereotypowe. Przykładowo Elizabeth – to opiekuńcza kobieta, jednakże nie ślepa na trudną sytuację, w jakiej znalazły się z Tamarą. Widać w niej zarówno miłość do córki, jak i strach przed jej zdolnościami. W innych postaciach również można dojrzeć zalążki pewnej dwoistości, co, biorąc pod uwagę wczesne stadium historii, dobrze rokuje.

Trudno niestety przewidzieć, jak w przyszłości te charaktery się rozwiną (i czy w ogóle) oraz na ile i które przymioty bohaterów się wykrystalizują. Twoje postacie nie stanęły jeszcze przed żadnym poważnym konfliktem, a więc nie wiadomo, czy przejdą próbę pomyślnie, zachowując wewnętrzną spójność, czy się pod nią załamią, ulegając sile imperatywu.

Zanim przejdziemy do szczegółowego opisu poszczególnych postaci, mamy jedno pytanie: czy specjalnie nazwałaś rodzeństwa aż tak podobnie do siebie? A jeśli tak, to dlaczego? Imiona, które brzmią i wyglądają podobnie, w większości przypadków to kiepski pomysł, bo łatwo się ze sobą mylą, i jeśli już się na nie decydujesz, dobrze żebyś miała ku temu bardzo dobry powód, fabularny (np. dwie postacie to naprawdę ta sama osoba) czy tematyczny (pn. pokazywanie paraleli pomiędzy tymi bohaterami). Inaczej tworzysz więcej zamieszania niż to warte.

Spójrzmy: Chris i Christie, Alex i Alexis – dla czytelnika to niezbyt pomocne kombinacje, wręcz utrudniające rozeznanie się w tekście; szczególnie, gdy obie postacie dzielą scenę, a ktoś szybko lub nieco mniej uważnie czyta. Dosłownie jedna literka nie tak i już tekst staje się niezrozumiały, bo nagle wydaje się, że bohater robi coś, czego nie powinien, kiedy w rzeczywistości chodzi o drugiego członka rodziny. Teoretycznie ratują Cię rodzaje czasowników, bo akurat masz mieszane rodzeństwa, ale czy mimo to warto stwarzać niejednoznaczne sytuacje?

Tamara:

Będziemy szczerze: z nią miałyśmy zdecydowanie najwięcej problemów. Nie ma żadnej zasady, że głównego bohatera z góry trzeba polubić i zgadzać się z nim w stu procentach. Wręcz przeciwnie, to postacie w jak największym stopniu przypominające nas samych – a więc posiadające zarówno zalety, jak i wady, dobre i złe strony – stają się nam najbliższe. To im najmocniej kibicujemy. Sztuka polega na tym, by autor umiejętnie przedstawił czytelnikowi motywacje postępowania głównych bohaterów; żeby czytanie fragmentów z perspektywy danej postaci było przyjemnością, a nie męczarnią.

Tamara nie jest kreowana przez Ciebie na Mary Sue i chwała Ci za to; problem polega na skrajnościach w jej zachowaniu i przemyśleniach w sporym stopniu związanymi z tym, czego jako czytelnicy o niej nie wiemy. Mimo że w ośmiu rozdziałach dostała najwięcej miejsca na ekranie, to tak naprawdę trudno powiedzieć coś więcej w obiektywny sposób o jej życiowej sytuacji. Wszelkie wiadomości o przeszłości głównej bohaterki bardzo kurczowo trzymasz w tajemnicy, podając jedynie jakieś imiona czy urywki informacji, które niczego nie tłumaczą, a powodują tylko frustrację w odbiorcach.

Przez to, że nie mamy praktycznie żadnej wiedzy o sytuacji Tamary zarówno w teraźniejszości, jak i przeszłości, jako czytelnicy nie możemy odnieść się w żaden sposób do jej – jakby nie było – dość kontrowersyjnego i nieświadczącego korzystnie o stabilności emocjonalnej zachowania. Ledwo poznajemy jej imię, a ona już w myślach wyobraża sobie, jak robi krzywdę rówieśnikom, i nie brzmi to na żart. Owszem, oczywiste jest, że dziewczynę prześladują w szkole, prawdopodobnie bez powodu, ale nie mając odniesienia, nie czuje się wobec niej współczucia, tylko raczej się jej obawia. Stawia na równi z oprawcami, a pewnie nie o to Ci chodziło.

Uczucie to narasta, gdy poznajemy opisy większości jej przeżyć wewnętrznych. Wydają się one mocno „zawyżone” w stosunku do tego, co się dzieje. I znowu, gdybyśmy posiadali więcej informacji na temat przeszłości Tamary, być może nie rzucałoby się to tak bardzo w oczy i nie budziło wobec niej odruchowej awersji. Rozumielibyśmy ją. Obie jesteśmy niemal pewne, że Tamara przeżyła w dzieciństwie bardzo nieprzyjemne wydarzenia, być może związane z wydarzeniem pięć lat wcześniej, natomiast jako że informacji nie ma w samym tekście, to wrażenie niesmaku i niechęci jest mocniejsze niż próba zrozumienia zachowania nastolatki.

Ponadto, jak już wspomniałyśmy, główna bohaterka opowiadania przedstawia się jako osoba bardzo niestabilna emocjonalnie. Potrafi w tym samym rozdziale stwierdzić, że Chris to jedyna osoba, na której może polegać, a równocześnie, że nikogo bliskiego przy sobie nie ma – to samo tyczy się Elizabeth. Wobec swojej opiekunki dziewczyna jest wręcz niewdzięczna, za to w momencie, kiedy faktycznie mogłaby zacząć się „czepiać”, tego nie robi, ponieważ imperatywowi to nie po drodze – chodzi o fragment, w którym Elizabeth nie dziwi się zmianie koloru tęczówek nastolatki.

Mówiąc krótko, drama rozgrywająca się w głowie Tamary bez obiektywnie zarysowanego tła wypada śmiesznie i mało przekonująco. Dlatego właśnie o wiele lepiej prezentują się fragmenty, w których dziewczyna tyle nie rozmyśla, a działa. Na przykład scena, w której szukała pana Lee i chciała mu pomóc albo to, jak wysłuchała rozterek Chrisa dotyczących jego przyszłości, co świadczy, że faktycznie uważa się za jego przyjaciółkę i chce mu pomóc. Z drugiej strony na przykład to, że Tamara przejmuje się przemianą koloru oczu i mocami, jest jak najbardziej uzasadnione, ponieważ i ona, i my jako czytelnicy znamy powód tego przejmowania się i większość ludzi zapewne zachowałaby się tak samo. Mamy nadzieję, że to rozumiesz.

Na końcu dodam jeszcze, że w przeciwieństwie do Chrisa nie wiemy praktycznie nic o zainteresowaniach czy marzeniach Tamary, mimo że hipotetycznie tak wiele fragmentów było opisywanych z jej perspektywy. Ledwo można zauważyć zainteresowanie dziewczyny tańcem, bo poświęciłaś na to dwa zdania stanowiące suchą ekspozycję. Warto zwrócić większą uwagę nie tylko na samo zagadnienie, ale również sposób jego przedstawienia.

Chris:

Mniej go w opowiadaniu niż Tamary, a więcej o nim wiemy (choć jego nazwiska nie podałaś!) i jest znacznie lepiej od niej wykreowany. Być może jako chłopak nie pogrąża się w rozmyślaniach aż tak bardzo jak jego przyjaciółka, ale podejrzewamy, że chodzi o coś więcej. Po prostu postanowiłaś go bardziej zaprezentować, niż opisywać za pomocą kontrowersyjnych i niestabilnych przemyśleń, co zdecydowanie wyszło i tobie, i jemu na plus.

Owszem, można by powiedzieć, że pierwsza sytuacja, w jakiej go spotykamy, czyli chęć zerwania, a następnie samo zerwanie z byłą dziewczyną, jest dość dramatyczna. Natomiast została przedstawiona znacznie lepiej niż opisy uczuć Tamary. Po pierwsze dlatego, że większy nacisk postawiłaś na opisanie faktów, czyli to, jak wyglądał ich związek, a po drugie ze względu na stabilność emocjonalną samego Chrisa. Czytelnik z pewnością nie odczuje wobec niego niechęci w tej sytuacji, mimo że sama scena nie należy do najprzyjemniejszych.

Ponadto, jak już wspominałyśmy wyżej, w przypadku Chrisa już od początku bardziej skupiłaś się opisie jego marzeń i zainteresowań, jak również obiektywnie przedstawiłaś relację z matką – za pomocą sceny, a nie jedynie opisu. Chłopak wydaje się naprawdę w porządku, nawet jeśli weźmiemy pod uwagę, że przez rok nie powiedział przyjaciółce nic na temat swoich mocy. To nastolatek, który ma mniej więcej poukładane w głowie, wie, czego chce, nie boi się opinii innych i pragnie spełniać marzenia. Równocześnie dba o ważne dla siebie osoby (Tamara, siostra) i istotna jest dla niego szczerość w relacjach – mówimy tutaj o sposobie zerwania z byłą dziewczyną. Uznałybyśmy go również, przynajmniej na razie, za osobę bystrą, rozsądną (np. rady dotyczące policji) i wykazującą się odwagą w sytuacjach zagrożenia (napad na Tamarę). Jednym słowem, prezentuje się znacznie lepiej niż protagonistka.

Z czysto technicznych, acz istotnych kwestii brakuje szerszego opisu wyglądu Chrisa. To ciekawe, że dokładniej opisałaś oprawców Tamary z pierwszego rozdziału niż głównych bohaterów.

Bardzo ciekawi nas, w jaki sposób ta dwójka się zaprzyjaźniła. W skrócie o tym napisałaś, ale to sam proces zacieśniania relacji jest intrygujący.

Bohaterowie poboczni:

Budujesz ich przede wszystkim na zasadzie jednej przeważającej cechy i paru pomocniczych. Sprawdza się to dobrze, nie pozwalając postaciom wpaść w pułapkę monotonii.

Pan Lee – sympatyczny, poczciwy staruszek z chińskiego sklepu, a może ktoś więcej, ukrywający się pod niegroźną fasadą? Zdecydowanie to drugie. Pan Lee jest dość enigmatyczną postacią, swego rodzaju mentorem dla Tamary – widać, że dobrze jej życzy. Tylko jego zniknięcie w dzień, kiedy spotkała Alexa, brzmi dość podejrzane, nie sądzisz? No i dlaczego jako jedyny jest określany swoim kontynentalnym i narodowym pochodzeniem? A gdzie wszyscy Amerykanie i Europejczycy, hm?

Trochę szkoda, że relacja między Lee a Tamarą została na razie dość mętnie zarysowana – nie do końca wiadomo, w jakim stopniu są ze sobą blisko. W jej myślach padają takie słowa jak przyjaciel i przyszywany wujek – według bohaterki nie do końca celne, ale dające pewien obraz zażyłości. Tyle, że raz Tamara nie jest w stanie zapamiętać nazwy sklepu ani nie ma zamiaru nawet odwiedzać staruszka, innym zaś chce z nim dyskutować o tym, że nie czuje się bezpiecznie, jeszcze innym okazuje się, że odwiedza go od dwóch lat i nie ma problemu z przyjmowaniem od niego prezentów. Niby te rzeczy się nie wykluczają (mam nawet wrażenie, że np. początkowo mylną interpretację wprowadza kiepski dobór słów w pierwszym rozdziale), ale mając z jednej strony pewne lekceważenie, a z drugiej zaufanie, nie składa się to w jednolity obrazek.

Mimo wszystko ten bohater wzbudza w nas pozytywne uczucia i mamy nadzieję, że przyszłości będzie pojawiać się on częściej.

Alex – kreujesz go na arystokratę, majestatyczną personę. Widać Twoje starania, by pod maską dystyngowania i delikatności zrobić z niego drapieżnika. Przywodzi na myśl romantyczne wyobrażenie wampira, istoty w pewien sposób zmysłowej, ale i niebezpiecznej. Kogoś, kto żyje od dawna i postrzega śmiertelników w nieco odległy sposób, zakładamy więc, że należy do niebezpiecznej rasy demonów. A potem nazywasz go... Rudzielcem. To się bardzo gryzie i psuje cały nabudowany efekt. To nie jest w żadnym razie wyrafinowane określenie i dużo bardziej pasuje komuś w typie chochlika. Alex z całą pewnością zadziorności czy duchowej młodzieńczości w sobie nie ma, ot, starodawny dżentelmen.

Póki co ciężko powiedzieć, jaką ma spełniać funkcję w tej historii. Na pierwszy rzut oka – antagonista. Ale czy na pewno? Wygląda raczej na jednego z kapitanów wykonującego polecenia z góry, ale nie dowódcę. Ostatecznie nie wzbudza zbytniego respektu: dużo gada, obserwuje i straszy protagonistów, ale mało robi. Podejrzewamy, że nie o taki efekt Ci chodziło.

Niektórzy bohaterowie pojawili się dotychczas w zbyt małym natężeniu, żebyśmy mogły wypowiedzieć się na ich temat, choć można wyczuć, że w przyszłości odznaczą się na fabule. Zaliczają się do nich między innymi: Sandra, Barid Roshan i Alexis.

Bohaterowie epizodyczni, tacy jak banda ze szkoły, rodzina i znajomi protagonistów, sprawują się nieźle – spełniają swoje funkcje wystarczająco dobrze, by działali na rzecz fabuły, ale nie wyróżniają się na tyle, by odbierać blask reflektorów ważniejszym graczom. Każdy posiada jakąś unikalną cechę, która go identyfikuje i więcej im nie potrzeba.

Styl:

Jest niezły – potrafisz sprawnie balansować długością zdań tak, aby tekst miał w sobie dynamikę, i dostosowywać ją w zależności od potrzeb danej sceny. Nie szukasz dziwnych porównań, określeń czy eksperymentalnych form, nie przesadzasz ze związkami frazeologicznymi. W kwestii budowy zdań trzymasz się klasyki i zdaje się Ci to służyć, bo potknięć znalazłyśmy niewiele.

Zasób słów masz niezgorszy, chociaż miejscami niestety pojawiają się różnego rodzaju powtórki, przykładowo w scenie ataku Alexa, kiedy przeżycia Tamary zaczynają się zapętlać. Od czasu do czasu zdarza Ci się na siłę szukać synonimów. W efekcie z powinna wychodzi winna, która nie pasuje do ogólnego stylu wypowiedzi narratora i brzmi sztucznie, gdyż nie jest to celowa stylizacja, a jedynie przypadkowa i jednostkowa sytuacja. Niestety, pojedyncze wyrazy potrafią zachwiać całym tekstem. Dobranie pasujących słów może czasem okazać się niezwykle trudne, ale warto nad tym przysiąść, od czasu do czasu zmienić parę rzeczy po drodze, a jeśli trzeba, zostawić je do przemyślenia na później. Z drugiej strony nie ma co męczyć się tygodniami nad jednym określeniem. Niekiedy trzeba odpuścić i najzwyczajniej w świecie się powtórzyć. Ostatecznie lepsze to niż zaburzona spójność.

Ewidentnie lubisz też duże litery – Rudzielec, Anioł, Yaoguai, Posiadacze. Czy każde z nich trzeba aż tak akcentować? Pisząc krasnolud, grubas czy wybraniec, używa się przecież małych liter. Taki zabieg trąci tanią fantastyką, gdzie wszystko uważa się za przesadnie ważne.

Jak już jesteśmy przy bohaterach, warto pochylić się trochę bardziej nad podmiotami. Im bardziej emocjonalny jest jakiś fragment bądź im więcej postaci w nim występuje (szczególnie tej samej płci, a więc z tymi samymi końcówkami), tym większy masz problem z utrzymaniem w ryzach podmiotu. Czasem w jednym akapicie zmienia się on kilkakrotnie bez prawidłowego podawania, kto co robi. Potrafią wyjść z tego niestety nielogiczne kwiatki, na przykład gdy coś ewidentnie nieożywionego nagle zostaje ożywione i otrzymuje ludzkie możliwości (czyli mówiąc bardziej profesjonalnie, staje się uosobione).

W tekście znajdą się również inne, nieco bardziej rozległe elementy do poprawy. Przede wszystkim całość czyta się dość sztywno. Momentami zdaniom brakuje lekkości i płynności, jakby w jednych miejscach wyrazów (bądź sylab) w zdaniu było za dużo, a w innych za mało. Przekłada się to na kiepską melodyjność tekstu. Spróbuj czytania na głos, wtedy łatwiej wyłapać miejsca, w których coś zgrzyta – jeśli zatrzymujesz się przy jakimś wyrazie, bo wydaje się on nie pasować do reszty, to znak, że przydałoby się go zmienić. Z drugiej strony warto też przejeżdżać wzrokiem po tekście bez jego czytania, patrząc na sam graficzny układ słów. Jeśli jakieś zwraca (lub zwracają) niepotrzebną uwagę albo po prostu sam jego wygląd wydaje się nie na miejscu, lepiej coś z tym zrobić.

Poza tym naturalność tekstowi odbiera nagminne unikanie zaimków dzierżawczych (przede wszystkim jej). Niby istnieją sytuacje, kiedy da radę się bez nich obyć, ale na ogół brzmi to dziwacznie i najzwyczajniej w świecie sztucznie, bo żaden człowiek tak nie mówi ani nie myśli. Można wręcz powiedzieć, że dosłownie widać miejsca, gdzie zaimki normalnie by się znalazły, i gdzie Twoja ręka specjalnie przepisywała zdanie, by się ich pozbyć. Daj sobie więcej luzu – trzy, cztery zaimki więcej na rozdział będzie akurat. Miej na uwadze, że skrajność w żadną stronę nie jest dobra.

Czasem te zaimki generują problemy z podmiotami – kiedy opierasz się za bardzo na domyślnych, a końcówki są takie same, ze zdania nie da się wywnioskować na sto procent, kogo/co masz na myśli. Szczególnie da się to zauważyć w scenach, w których pojawia się więcej postaci.

Masz z kolei nieprzyjemną manierę wciskania wszędzie zaimków wskazujących, kiedy to zupełnie zbędne, np. w tych oczach, na tych nogach, ten ładunek.

Opisy:

Myślę, że miłośnicy opisów nie powinni być zawiedzeni – jesteś dość dokładna w opisywaniu zarówno bohaterów, jak i otoczenia, ale nie zbyt dokładna, żeby nużyć. Od czasu do czasu przypominasz o tym, w jaki dana osoba wygląda – to dobre posunięcie.

Gdybyśmy miały wybrzydzać, powiedziałybyśmy, że zabrakło nieco bardziej charakterystycznych określeń dla protagonistów – Tamary i Chrisa – czegoś, co mogłybyśmy z nimi natychmiastowo kojarzyć. Pamiętamy jedynie dość ogólnie brzmiące blond włosy i niebieskie oczy; identyczna kombinacja, jakby mogli być rodzeństwem. Poza tym nic.

Cieszy nas, że używasz nie tylko zmysłu wzroku, ale i powonienia; Twoje postacie odczuwają też temperatury. Zabrakło z kolei nieco tekstur i smaków. Do tego we wszystkich powyższych kategoriach brakowało pazura. Wymieniałaś przykładowo zapach pleśni czy smrodek z ust Demensa, ale na tym kończyłaś, jakby z pewnością, że ta informacja jest wystarczająca, jednak to jedynie wymienienie, pokazanie, ale nie opisanie. W efekcie całość wydawała się nieco bez życia. Jeśli nie masz ochoty na rozpisywanie się, może użyj w zamian mocniejszych, bardziej konkretnych i obrazowych słów? Zamiast nieprzyjemny zapach – kwaśny odór, zamiast zapach owoców egzotycznych – świeżość kokosa, gorycz grejpfruta itd. Trochę tak, jakbyś próbowała opisać komuś coś, czego nigdy nie doświadczył.

Dialogi:

Na ogół nie są złe, chociaż przydałoby się im od czasu do czasu więcej literackości i płynności. Twoi bohaterowie mają zwyczaj wypowiadania się w swobodny, potoczny sposób, ale niestety przy tym czasem dość nieskładny. Tego typu oddanie rzeczywistości niekoniecznie działa na korzyść tekstu. Jako idiolekt dla poszczególnej postaci byłoby to w porządku, ale już dla większej ilości osób niekoniecznie.

No właśnie, z jednej strony można stwierdzić, że nie wszyscy Twoi bohaterowie brzmią tak samo, ale z drugiej… w niemal każdym po pewnym czasie dało się wyczuć szczyptę ducha Mari Kim (jedna z nas miała okazję poczytać całkiem sporo twoich artykułów na Mariland). Twój pisarski głos, charakterystyczna mieszanka słów i konstrukcji zdań, nieco za bardzo przebijała spod słów postaci. Autonomiczność bohaterów gdzieś się zatracała, po pewnym czasie zdawali się kukiełkami w Twoich rękach, przez co trudno było się wciągnąć w ich przygody.

To uczucie nasilało się głównie przy młodych postaciach – przykładowo pan Lee opierał się temu efektowi, ale już wszelkie pyskówki pomiędzy nastolatkami brzmiały prawie identycznie. Ton, nastawienie, argumenty – wszystko to wydawało się bardzo do siebie podobne. Nawet Chris i Tamara momentami mieli takie momenty. Rozumiemy, że są najlepszymi przyjaciółmi, więc podbierają od siebie styl, ale ten argument nie do końca przekonuje. Więcej różnych sposobów wypowiedzi – oto, czego tutaj trzeba. Czegoś, czego nie dałoby się łatwo zapomnieć.

Inna kwestia – czasami przeszkadzały długie akapity opisów czy przemyśleń powplatywane między dialogi postaci. Sprawiały, że trzeba było wracać wzrokiem na sam początek, żeby odświeżyć sobie, o czym przed chwilą mówili bohaterowie. Przydałoby się je nieco skompresować.

Kiepsko wypadło też urywanie dialogów w połowie stosowane jako zakończenie danej sceny. Wypadało sztucznie, zupełnie nie na miejscu. Nie zostawiało nas oczekujących na ciąg dalszy, a po prostu zdziwionych, że nie ma nic więcej, że nieoczekiwanie przerwałaś rozmowę.

Poza tym raczej nie mamy zastrzeżeń. Stosunek dialogów do innych elementów był w porządku, ilość narracji wewnątrz nich też, choć trzeba przyznać, że pojawiło się dość sporo określeń typu: warknęła, wychrypiała albo rzekła, które, w porównaniu z przezroczystym powiedziała, w nadmiarze mogą nieco przytłaczać.

Narracja:

Zdecydowałaś się na narrację trzecioosobową z perspektywy kilku bohaterów. Zapewniło Ci to pełniejszą i większą opowieść, niż gdybyś ograniczyła się do jednego narratora, co w przypadku Białego lotosu uważamy za spory plus.

Dzieląc narrację na wiele osób, łatwiej w przyszłości będzie Ci przeszmuglować wiele potrzebnych informacji, których nie mogłabyś naturalnie ujawnić, mając tylko do dyspozycji, powiedzmy, Tamarę.

Oczywiście taki wybór łączy się zarówno z zaletami, jak i wadami. U Ciebie te drugie objawiały się najczęściej w formie nierównego rozłożenia akcentów – Tamara na razie dostała najwięcej czasu antenowego, przez co Chris wydaje się nieco zaniedbany. Jesteśmy też ciekawe, czy narracja Sandry była jednorazowa, i czy pojawi się więcej narratorów w przyszłości – przykładowo spośród innych Posiadaczy. Byłoby to z pewnością interesujące: przykładowo mogłabyś przedstawić jedno wydarzenie z różnych perspektyw. Obawiamy się tylko, że w nadmiarze mogłoby niepotrzebnie rozbuchać opowieść do rozmiarów intrygi rodem z Gry o tron, dlatego zastanawiamy się, jak sobie to wszystko rozplanowałaś.

Wracając do minusów – słowem kluczem do wszystkich poniższych zarzutów będzie spójność, a raczej jej brak.

Masz ewidentne problemy z zapanowaniem nad narracyjnym dystansem w opowiadaniu – subiektywność miesza się z obiektywnością w dość nieprzewidywalny sposób. Raz jesteśmy blisko myśli i poglądów bohaterów, kiedy to narrator podchwytuje ich osobowość, innym razem daleko, gdy narracja staje się kompletnie neutralna oraz rzeczowa, a potem gdzieś pośrodku, i tak w kółko. Tutaj możesz znaleźć wideo (niestety po angielsku) omawiające dość szeroko tę kwestię – link.

W narrację wdarła się niekonsekwencja. Przez większość czasu przywodzi na myśl styl artystyczny, ale czasem pojawiają się zdania zawierające potocyzmy, sugerujące mowę pozornie zależną. Albo jeszcze lepiej, w tym samym wypowiedzeniu znajdują się oba: Chociaż nadal ubolewał nad tym, że przemowę trafił szlag – pierwsza lepsza osoba nie pomyśli, że ubolewa nad czymś, tak samo jak obiektywny narrator, że coś trafił szlag. Dodatkowo ramię w ramię pojawiają się też archaizmy i kolokwializmy: Wiedziała, iż to bez sensu i żadna amunicja nie powstrzyma typa. – Jasne, zależało Ci na ominięciu powtórzenia że, ale to wciąż razi, bo nadaje narracji niespójny ton, przechodząc z jednej skrajności w drugą. Wyczucie fałszu może stać się dla co uważniejszego czytelnika murem nie do przejścia. Zdecyduj się albo na pełną stylizację pod charakter danej postaci, albo na obiektywnego narratora. Ewentualnie potoczne wstawki przepisz jako myśli bohatera i potraktuj kursywą czy cudzysłowem.

W narracji pojawia się zarówno narrator wszechwiedzący, jak i ograniczony do wiedzy danego bohatera. Przykładowo – kiedy narracja jest niby prowadzona z perspektywy Chrisa, imię Demensa pojawia w niej, zanim zostaje ujawnione przez inną postać. Protagonista nie mógł znać tej informacji, co sugeruje narratora, który posiada całą wiedzę o przedstawianej historii. Kiedy jednak Tamara pierwszy raz ściera się z Alexem, narrator ogranicza się jedynie do tego, co zostaje jej przekazane ustnie. W przypadku Twojego opowiadania najlepszym rozwiązaniem byłoby pozbyć się elementów sugerujących wszechwiedzącą opcję, gdyż ewidentnie stawiasz na tajemnice, a taki narrator, jak wiadomo, obdziera w pewnym sensie tekst z klimatu enigmatyczności.

Z drugiej strony, jak na osoby, zza których pleców miałaby być opowiadana historia, Twoi narratorzy zachowują się czasem nienaturalnie, cenzurując w myślach samych siebie, żeby na siłę zataić pewne informacje. Najlepszy przykład – Chris. Zamiast myśleć o Melissie po imieniu, używa tajemniczej jej albo dziewczyny. Opisywanie ukochanej jak obcej osoby jest dziwne, nawet jeśli Chris chciałby się w ten sposób od niej mentalnie odgrodzić. Sugeruje to więc suchego narratora, który każdą nowo napotkaną postać będzie traktował jak obcą.

Tak samo sytuacja wygląda z opisami, które mają w sobie niewiele indywidualnych przemyśleń danej postaci, a sporo beznamiętnych stwierdzeń. Tamara zdaje się opisywać pana Lee, jakby widziała go pierwszy raz w życiu, a nie odwiedzała od dwóch lat. Identycznie jak z chłopakami, którzy wcześniej się jej czepiają – stery zdecydowanie przejmuje tu oddzielny narrator-kronikarz.

Czasem niepotrzebnie rzucasz ekspozycją, np. tu: Postanowiła zacząć od pracy domowej z koreańskiego. Bardzo lubiła ten przedmiot i ten język, więc szybko uwinęła się z lekcjami, a nawet rozwiązała kilka dodatkowych zadań. Przecież gdyby Tamara nie lubiła koreańskiego, nie przerabiałaby tych dodatkowych zadań, to się rozumie samo przez się.

Zainteresowaniu tańcem też nie poświęciłaś zbyt wiele uwagi, jedynie parę zdań streszczenia: Niedbale wrzuciła do szafki parę butów i trzasnęła drzwiczkami. Nadal nie mogła przeboleć, że dzisiaj ani trochę się nie popisała na zajęciach z tańca. Zaczęła mylić kroki, co jej się prawie w ogóle nie zdarzało. Przez to największa rywalka Tamary mogła zalśnić, a potem z podniesionym głosem się przechwalać. To jeszcze bardziej ją drażniło. Dlaczego nie stworzyłaś do tego sceny, tylko jej suchą namiastkę? Nieco zakamuflowaną, ale wciąż spełniającą identyczną funkcję szybkiego podania informacji. Uznałaś ten wątek za mało ważny? Ale przecież o życiu Tamary nie wiadomo prawie nic, więc poświęcenie jednego fragmentu na jej hobby to wręcz logiczne posunięcie. Jeśli nie teraz, kiedy będzie czas na takie szczegóły? Przecież nie wtedy, gdy zacznie walczyć z demonami i tajną, złą organizacją. Bardzo też szkoda, że do siódmego rozdziału tematu tańca zupełnie nie było. Takie rzeczy powinny się pojawiać w narracji od początku, chociażby jako wskazówki, np. bohaterka wiele razy jest zaczepiana lub napadana – czy nie powinna więc pochwalić się przy tym swoją koordynacją i kondycją? Czy w wolnych chwilach, a może podczas stresu, nie powinna nieświadomie się rozciągać? Albo wracając do domu, słuchać muzyki i w głowie przypominać sobie układ taneczny? Czy nie mogłabyś wykorzystać tajemniczej rywalki choćby tylko po to, by stworzyć krótką scenę na ten temat?

Póki co zainteresowania Tamary są pustym gadaniem, niemającym odzwierciedlenia w jej życiu, a to bardzo spłaszcza narrację, zabiera jej realizm. Musisz pamiętać, że jeśli dany bohater posiada jakieś przymioty, nie możesz ich włączać i wyłączać, kiedy Ci wygodnie. W choćby nawet najmniejszym stopniu powinny cały czas być obecne w jego życiu.

Logika

Ogólnie rzecz biorąc, z logiką w tekście nie jest źle. Większość z tego, co piszesz, brzmi zrozumiale i sensownie. Problemem bywają różnego rodzaju niuanse.

Pierwszy, dość specyficzny, ale jednocześnie chyba największy kłopot polega na tym, że to kolejna wersja tego samego opowiadania. Podejrzewamy, że ta historia ma wiele, wiele lat i wiele, wiele wersji. Z jednej strony to dobrze, że jesteś wobec siebie i tekstu krytyczna i chcesz go udoskonalać, z drugiej poprawianie zawsze niesie za sobą pewne trudności, a już szczególnie w sytuacji, gdy robi się to po raz enty. A z tego, co wiemy, przepisujesz opowiadanie nie pierwszy raz.

W takim przypadku trudno jest się samemu nie pogubić w zawiłościach fabuły, a co dopiero sprawić, żeby to samo nie spotkało czytelnika. Nawet tak niby nieistotny fakt, jak to, że w jednej wersji bohater miał mieć zielone oczy, a potem niebieskie, może z łatwością umknąć nawet najbardziej pedantycznemu i drobiazgowemu z natury autorowi, a czytanie tysięczny raz tego samego tekstu może tylko bardziej zaszkodzić, niż pomóc.

W opisywanej sytuacji łatwiej jest również zapomnieć, czy w obecnej odsłonie opowiadania już się o czymś powiedziało, czy jeszcze nie, a przez to strzelić logiczny bubel. W Twojej opowieści idealnym na to przykładem zdaje się być wspomnienie o Nicku tak, jakbyśmy jako czytelnicy mieli dobrze wiedzieć, kim on jest. To ze starych komentarzy, które omawiały poprzednie wersje, dowiedziałyśmy się, że to syn Elisabeth, a nie z obecnego tekstu. Musisz bardzo uważać na tego rodzaju pułapki. Czasem przepisywanie bywa trudniejsze niż pisanie od początku.

Przepisywanie po raz kolejny tego samego może prowadzić również do zmęczenia materiału i zdaje nam się, że dostrzegłyśmy tę reakcję u Ciebie. Widać, że nie masz już cierpliwości do nudnych początków (a także niektórych pobocznych wątków i postaci). Tniesz i skracasz na potęgę wszystko, co da się ciąć i skrócić. Pamiętamy z poprzedniej wersji chociażby to, że Chris i Melissa przez jakiś byli jeszcze parą – tutaj zaczynasz od sceny ich zerwania. Przez takie traktowanie prezentowane wydarzenia nie mają odpowiedniej podbudowy, skrótowość nie pozwala wątkom odpowiednio wybrzmieć. Boimy się, że na dłuższą metę może to poważnie zaszkodzić „Białemu lotosowi” – w Twojej głowie opowiadanie będzie okrąglutkie i ładnie rozwinięte, ale dla czytelników okrojone i suche. Trzeba zachować w tym wszystkim złoty środek.

Innym dość często powtarzającym się błędem logicznym w tekście jest to, o czym częściowo pisałyśmy już przy bohaterach. Chodzi mianowicie o momenty, w których chcesz niepotrzebnie wprowadzić sztuczną tajemnicę. Masz na przykład tendencję do niepodawania imion czy ksywek bohaterów i nazywania ich za pomocą zaimków, mimo że za parę akapitów i tak dzielisz się tymi informacjami, bo wcale nie chciałaś tak naprawdę trzymać tego w tajemnicy albo byłoby to skrajnie nielogiczne (np. gdyby Chris nie znał imienia swojej dziewczyny). Zupełnie niepotrzebnie panował więc zamęt.

Wprowadzanie w scenę bywa u Ciebie problematyczne. Na przykład pierwsza akcja w opowiadaniu zaczyna się bez odpowiedniego wejścia za pomocą tła i przez zbyt dużą ilość bohaterów nie można zawsze jasno określić, co kto mówi. Innym razem dopiero w połowie okazuje się, że to Tamara, dobrze przecież znana Chrisowi dziewczyna, jest napastowaną „nieznajomą” – to z kolei są problemy z narracją, o których również wspominałyśmy.

Podobnie jak początki scen również ich kończenie bywa kłopotliwe. Zazwyczaj mamy jakąś konkluzję i bardzo dobrze, ale czasem, szczególnie gdy przedstawiasz jakiś dialog, potrafisz urwać rozmowę w połowie. Czytelnik aż się zastanawia, czy czegoś nie przeoczył, czy to naprawdę koniec. Tak kończy się chociażby ósmy, ostatni dla nas rozdział.

Nielogiczne często są przemyślenia Tamary, ale to akurat może być celowe; zresztą zagadnienie to zostało opisane w wystarczająco szeroki sposób na górze, więc nie ma sensu się powtarzać.

Zastanawia nas jeszcze jedna kwestia, związana z technikaliami na blogu. Zauważyłyśmy, że poprawione rozdziały pojawiają się w miejsce starych, datą sięgających do 2016 – widać to po komentarzach w większości niemających nic wspólnego z obecną treścią. Jak to działa od strony czytelników? Czy kiedy aktualizujesz posty, zostają powiadamiani automatycznie? Skąd wiedzą, czy zmieniłaś tylko parę zdań i nie ma sensu brać się za czytanie, czy cały rozdział i jednak należałoby wziąć się za lekturę od nowa, jeśli nie śledzą Cię na bieżąco? Przyznajemy, że nie mamy wielkiego doświadczenia w tym temacie, a jesteśmy ciekawe, jak Ty i Twoi czytelnicy sobie z tym radzicie.

Poprawność językowa

Nie mamy do tej części wielu zastrzeżeń. Jesteśmy pewne, że na przestrzeni lat zrobiłaś kawał dobrej roboty, jeśli chodzi o poprawność tekstu. Błędy, które popełniasz, częściowo wynikają zapewne z nieuwagi (literówki). Umiesz poprawnie technicznie zapisywać dialogi, znasz w większości zasady ortografii i interpunkcji.

Co do ortografii czasami zdarzają Ci się błędy w odmianach czasowników – np.: „[On] połkną” zamiast „on połknął”, brak „ę” przy pierwszej osobie albo nieporawny zapis z partykułą „nie” przy mniej oczywistych przypadkach. Zapamiętałyśmy również „nóż” zamiast “nuż” w powiedzeniu „a nuż, widelec”.

Jeśli chodzi o interpunkcję, jest naprawdę dobrze. Przecinków brakuje czasem w dość trudnych zdaniach złożonych, np. przed „aż”. Zauważyłyśmy, że często sprawia Ci problem słówko „jak”: tam, gdzie faktycznie zaczyna ono zdanie podrzędne, przecinka brakuje, a tam, gdzie nie – pojawia się nadprogramowy znak interpunkcyjny. Czasem nadużywasz wielokropków, szczególnie w dialogach.

Bardziej poważnymi, choć niezdarzającymi się często błędami, są dziwne połączenia wyrazowe lub błędnie zapisane bądź pomieszane frazeologizmy (np. „podkopał dołki”, zamiast „kopał”, „ktoś przelałał szalę goryczy” zamiast „coś przeważyło szalę/czara goryczy została przelana”). Pomocny może być słownik związków frazeologicznych, na przykład internetowy. Zdarza Ci się także popełnić błędy gramatyczne, np.: „wyrwać od Chrisa poduszkę” zamiast „Chrisowi” albo „[...] mówić o spotkaniu z tym Rudzielcem ani tego, co zrobił” zamiast „o tym, co zrobił”. Odnosimy wrażenie, że tego typu błędy pojawiają się częściej w tych momentach, w których na siłę próbowałaś coś przekombinować.

Inne błędy zostały opisane przede wszystkim w sekcji dotyczącej stylu, więc nie będziemy się tutaj niepotrzebnie powtarzać. W końcu powtórzenia, również merytoryczne, także należą do błędów, na jakie często można się natknąć w różnych tekstach.

Podsumowanie w skrócie:

Dobre strony:

– interesujące połączenie chińskiej mitologii z elementami magicznymi;

– wzbudzający sympatię główny bohater;

– sprawnie nakreślone postacie poboczne;

– ciekawie zarysowana fabuła;

– dość wysoki poziom poprawności językowej.

Złe strony:

– wzbudzająca niechęć, niezrozumiała i niespójna główna bohaterka;

– niespójna narracja;

– brak równowagi między ilością narracji dwójki głównych bohaterów;

– zdecydowany nadmiar bądź wręcz niedobór zaimków.

Przydatne linki:

– fantasy jako gatunek;

– opisy;

– narracja.

OCENA KOŃCOWA: 4

Właściwie od razu zadecydowałyśmy, że wystawiamy Ci czwórkę. Zastanawiałyśmy się tylko, czy przy tej nocie należy Ci się jakiś znak: czy to w postaci plusa, czy minusa. Po dyskusjach postanowiłyśmy nie dodawać nic.

Opowiadanie w swojej najnowszej odsłonie to dopiero początek historii. Można w niej wyczuć potencjał na dobrą i ciekawą lekturę, ale pewności nigdy mieć się nie powinno. Podobnie sprawa stoi z poprawnością językową: na pewno jej dość wysoka jakość w dużej części jest Twoją zasługą, ale nie wiadomo, na ile to kwestia dobrej bety. Rozdziały 1-6 (betowane) i 7-8 (niebetowane) nie różnią się od siebie znacząco, może pomijając to, że ostatniego rozdziału nie przeczytałaś chyba zbyt dokładnie – miał stosunkowo sporo literówek. Wracając jednak do meritum, mocna czwórka wydaje się nam na tę chwilę najbardziej sprawiedliwą notą.

Chyba najmilszymi słowami, jakimi możemy się z Tobą podzielić, są te, że „Biały lotos” nas zainteresował. Obie jesteśmy ciekawe, jak dalej potoczy się ta historia, co konkretnie zaplanowałaś dla swoich bohaterów. Obie chętnie przeczytałybśmy ciąg dalszy i jeśli ten powstanie, bardzo prosimy o podzielenie się nim z nami.

Tego typu historia to nie lada wyzwanie – wymyślenie, a następnie napisanie high fantasy to zdecydowanie wyższa szkoła wtajemniczenia. Żeby sfinalizować napisanie takiej opowieści, potrzeba dużo więcej niż dobrych pomysłów i warsztatu. Trzeba naprawdę dużo się napracować, mieć masę samozaparcia i cierpliwości. Pytaniem z niełatwą do podania odpowiedzią jest także to, czy autor aby na pewno chce pracować nad tym samym tekstem po raz któryś tam z kolei czy nie.

Cokolwiek postanowisz i o czymkolwiek będziesz pisać, mocno trzymamy za Ciebie i Twoją twórczość kciuki. Mamy także nadzieję na owocną dyskusję pod oceną.